Sabtu, 09 Juni 2012

Kamus Indonesia- Sunda




Abadi = langgeng
Abu = Kekebul
Abu Rokok = Calacah
Ada = Aya
Adalah = Nyaeta
Adik = Rai, Adi, Pun Adi
Air = Cai
Ajar = Wuruk, Atik ; Belajar = Diajar ; Ajaran = Wurukan, Atikan
Akan = Bade, Arek
Akan = Bakal
Aku = Abdi/ simkuring
Alis = Halis
Alis = Halis = Kening
Anak = Budak, Murangkalih
Anak Adik = Suan
Anak Kakak = Alo
Anak Kecil = Budak Leutik, Murangkalih
Aneh = Aheng
Angsa = Soang
An-jing = Gogog
Apa = Naon ; Mau Apa = Bade Naon, Erek Naon
Api = Seuneu
Asam = Haseum, Asem (Benda)
Asin = Asin
Asin Sekali = Molelel
Atas = Luhur
Ayam = Hayam


Ba-bi hutan = Bagong
Badan = Awak, Waragad
Bagian = Bagean
Bagus = Sae, Alus
Bahagia = bagja
Bahu = Taraju, Pundak, Taktak
Baju = Raksukan, Anggoan, Acuk
bakar = duruk
Ballpoin = Pulpen
Bambu = Awi/Haur
Bangun Tidur = Gugah, Hudang (bahasa kasar)
Bantu = Bantos ; Bantuan = Bantosan ; Membantu = Ngabantos, Ngabantuan
Bapak = Pun Bapa, Tuang Rama
Baru = anyar
Barusan = Nembe, Bieu, Karek Bieu
Batas = Wates
Batu = Batu
Batu Kapur = Apu
Bawah = Handap
Bayangan = Sawangan
Bayang-bayang = Kalangkang
Bayi = Orok
Bebek = Entog
Begitukah = Baruk
Bekas = Tilas, Urut
Belakang = Pengker, Tukang
Belalang = Simeut
Belalang Sembah = Congcorang
Benar = Leres, Bener
Beol = E'e', Miceun, Modol
Berangkat = Mios, Angkat, Indit
Berapa = Sabaraha
Berapi-api = Nyeuneu
Berasal dari mana = Kawit timana / kawit timanten
Berbinar-binar (mata) = Cureuleuk
Berdasarkan = Dumasar
Bergembira = galumbira
Bergoyang = Ngageol, Ngagitek
Berkaitan = Patali
Berkelahi = Gelut
Berkilau = Mencrang
bertemu=papendak
Besar = Ageung, Gede, Badag
Besi = Beusi
Besok = Enjing, Isuk
Besok Lusa = Pageto
Betet = Ekek
Betis = Bitis, Wetis
Bibir = Lambey, Biwir
Bidang = Widang
Bilangan = Wilangan
Binangkit = sagala bisa
Bintang = Bentang
Biru = Bulao
Bisa = Tiasa
Bisa kenalan gak = Tiasa wanoh teu
Bodoh = Bodo, Boloho
Bra = Kutang, Beha
Buka = Muka
Bukan = Sanes, Lain
Bukit = Gugunungan
Bulan = Sasih (Almanak), Bulan
Bulan Sabit = Bulan Sapasi
Bumi = Dunya
Burung = Manuk
Burung Hantu = Bueuk
Buta = lolong/ teu ninggali


Cabang = Cagak
Cabe = Cabe
Capung = Papatong
Cantik = geulis
Cari = Teang, Pilari, Neang ; Mencari = Milari, Neangan, susud
Celana = Lancingan, Calana
Celurit = Arit
Cicak = Cak cak
Coba = Cobi ; Mencoba = Nyobian, Nyobaan, Ngajaran
Cobek = Coet
Cubit = Ciwit
Cuci = Wasuh, Ngumbah
Cuci Baju = Nyeuseuh
Cuci Piring = Kukumbah Piring
Cukup = Cekap
Cukur = Cukur
Cuma/Saja = Mung, Ngan


Dada = Dada, Payun
Dagu = Gado, Angkeut
Dahaga = hanaang
Dahi = Taar, Tarang
Danau = Situ
Dari = Ti
Dari Tadi = Titadi
Darimana = Kawit, Timanten
Datang = Dongkap, Sumping, Mulang, Balik (bahasa kasar)
Dekat = Caket, Deukeut
Delapan = Dalapan
Dengan = Sareng, Eujeung
Depan = Payun, Hareup
Desa = Lembur
Dia = Manehna
Dikesampingkan = Disingkahkeun
Dingin = Tiis (benda), Tiris (suhu)
Dompet = Loket
Dua = Dua
Dua Belas = Dua Belas
Dua Puluh Lima = Salawe
Duda = Duda
Dulu = Heubeul ; Dahulu = Baheula
Dunia = Dunya


Elang = Heulang
Elus = Usap
Empat = Opat
Enam = Genep


Gabung = Rampak
Gadis = Parawan
Garam = Uyah
Garuda = Dadali
Garuk = Garo
Gatal = Ateul
Geli = Getek
Gelitik = Eleketek
Gembira = Gumbira
Gemuk = Bayuhyuh
Gerah = Hareudang, Kareunang
Gergaji = Ragaji
Gerobak = Gorobak
Gigi = Waos, Huntu
Gila = Gelo, Teu Eucreug
Golok = Bedog
Gula = Gula


Habis = Seep, Beak ; Menghabiskan = Nyeepkeun, Meakeun
Hangat = Haneut
hantu = jurig/ ririwa
Hanya = ngan
Hari = Dinten, Poe
Harimau = Maung
Hebat = Edun
Hewan = Sasatoan
Hidung = Pangambung, Irung
Hijau = Hejo
Hisap = Seuseup
Hitam = Hideung
Hitam Legam = Hideung Lestreng
hujan = hujan
Huruf = Aksara
Hutan = Leuweung
Hutan Gundul = Leuweung Carengcang
Hutan Rimba = Leuweung Geledegan


Ibu = Pun Biang, Indung
Ibu Jari = Jempol
Ijin = Widi ; Diijinkan = Diwidian
Ikan = Lauk
Ilmu = Elmu
Ingat = emut/inget
Ingin = Hoyong, Palay, Hayang
Ingkar Janji = Jangji Sulaya
Istri = Garwa,Pun Bojo, Pamajikan
Itik = Meri
Itu-itu juga = Eta-eta keneh
Iya = Muhun, Sumuhun


Jadi = Janten ; Sedang Terjadi = Lumangsung
Jahil = Jail
Jahit = Kaput ; Menjahit = Ngaput
Jalan (benda) = Galur
Jalan (kerja) = Papah, Leumpang
Jam Berapa = Tabuh Sabaraha
Jam berapa sekarang = Tabuh sabaraha ayeuna
Janda = Randa
Janda Kembang = Randa Bengsrat
Janji = Jangji
Jari = Ramo
Jari Manis = Jarhiji
Jari Telunjuk = Curuk
Jari Tengan = Panengah
Jauh = Tebih
Jelas = Eces ; Menjelaskan = Ngaceskeun
Jelek = Awon, Butut
Jemari = Ramo, Reuma
Jendela = Jandela
Jengkel = Keuheul
Jepit = Capit
Jidat = Tarang, Taar
Jijik = Geuleuh
Jilat = Letak, Lamot
Jitak = Teke
jumpa = patepang
Jurang = Gawir


Kabarnya gimana baik = Kumaha damang
Kaget = Soak, Reuwas
Kain = Layon, Kaen
Kakak = Raka, Lanceuk, Pun Lanceuk
Kakak Ipar = Dahuan
Kakek = Aki
Kaki = Sampean, Suku
Kalah = Kawon, Eleh, Keok
Kalian = Aranjeun, Maraneh
Kambing = Embe
Kami/Kita = Urang
Kamu = Anjeun, Hidep, Maneh (bahasa kasar)
Kanan = Katuhu
Kandang = Kurung
Kapan = Iraha
Karet Penghapus = Panghapus
Kasian = Karunya, Deudeuh
Katak/Kodok = Bangkong
Kawin = Nikah
Kayak/Seperti = Siga
Kayaknya = Sigana
Kayu = Kai
Kebahagiaan = kabagjaan
Kecil = Alit, Leutik
Kecoa = Cucunguk
Kelakar = Ngabodor
Kelingking = Cingir
Keluarga = Kulawarga
Kemarin = Kamari
Kemarin Lusa = Mangkukna
Kemauan = Kahoyong, Kahayang
Kenyak = Wareg
Kepala = Mastaka, Hulu, Sirah
Keras = Teuas ; Mengeras = Ngabagel, Neuasan
Kerbau = Munding
Keringat = Kesang
Kerja = Damel, Gawe ; Pekerjaan = Padamelan, Pagawean
Kertas = Keretas
Kesana = Kaditu
Kesini = Kadieu
Ketek = Kelek, Ingkab
Ketel = Katel
Ketika/Saat = Basa, Waktos
Kira-kira = Kinten-kinten
Kiri = Kenca
Kolam Ikan = Balong
Kolam Lumpur = Leuwi
Kota = Dayeuh
Kota Pinggiran = Pasisian
Kucing = Ucing
Kuku = Kuku, Tanggay
Kumis = Kumis, Rumbah
Kuning = Koneng
Kunyit = Koneng
Kupu kupu = Kukupu
Kura-kura = Kuya
Kurang = Kirang
Kursi = Korsi
Kurus = Peot
Kutilang = Cangkurileung
Kutu busuk = Tumbila


Lagu = Tembang, Kawih, Langgam
Lain = Sanes, Sejen
Lainnya = Sejena
Lalat = Laleur
Lama = Heubeul (barang), Lami, Lila
Lapang = Tegal
Lapangan = Tegalan
Lapar = lapar
Lari = Lumpat
Layang-layang = Langlayangan
Lebih = Langkung, Leuwih ; Melebihi = Alabatan
Leher = Tengek, Beuheung
Lemah = Leuleus
Lemari = Lomari, Almari
Lempar = Baledog
Lidah = Letah
Lihat = Ningal , Tempo ; Kelihatan = Katembong
Lima = Lima
Luas = Lega
Lucu = Pikaseuriuen
Lumpur = Leutak
Lupa = Hilap
Lutut = Tuur
Lutut = Tuur = Dengkul


Maaf = Hapunten, Hampura
Main = Ameng, Ulin
Makan = Tuang (untuk orang lain) , Neda (untuk diri sendiri), Dahar (bahasa kasar)
Malam = Wengi / Peuting
Malas = Hoream
Mancung = Bangir
Mandi = Ibak, Mandi
Manis = Amis
Manis Sekali = Kareueut
Masa = Maenya, Piraku
Masalah = Perkawis, Mas alah
Masih ada = Aya Keneh
Mata = Soca, Panon
Mata Hari = Panon Poe
Mata kaki = Mumuncangan
Mau = Hoyong, Kersa
Mau makan dengan saya = Kersa tuang sareng abdi
Mau Menanyakan = Bade tumaros
Melamun = Ngimpleng, Ngalamun
Melarang = Nyaram, Nyarek
Membakar = ngaduruk/ ngadurukan
Membangun = Ngawangun
Membuka Rahasiah = Ngabolekerkeun
Memutuskan = Mutuskeun
Menakut-nakuti = Nyingsieunan
Menang = Kenging, Meunang
Menantu = Minantu
Menanyakan = Naroskeun, Tumaros
Mencair = Le eh
Mengenai = Ngenaan
Mengenang = Mieling
Menggaruk = Gagaro, Ngagaro
Menggigil = Ngadegdeg, Ngahodhod
Menginap = Mondok
Mengingat = ngemut
Menjawab = Ngawaler
Menunggu = Ngantosan, Ngadagoan
Menyaksikan = Nyiksenan
Menyerupai = Mangrupakeun
Menyesal = Kaduhung
Merah = Beureum
Merasa = Rumaos, Ngarasa
Merasa = Rumaos, Ngarasa
Merayakan = Ngareah-reuah
Mereka = Maranehna
Merem = Peureum
Merinding = Muringkak
Merpati = Japati
Mertua = Mitoha
Merupakan = Mangrupa
Minum = Eueut, Nginum
Mo-nyet = Wanara
Muda = Anom, Ngora
Mudah = Gampil, Babari, Enteng, Gampang
Mungkin = Panginten, Meureun


Naik = Naek ; Menaiki = Nerekel
Nama = Nami, Wasta, Ngaran
Namanya Siapa = Namina Saha
Nangis = Ceurik
Narik = Metot
Nenek = Nini
Ngantuk = Tunduh
Ngilu = Linu
Ngobrol = ngadubako
Ngomong = Nyarios
Ngumpul = ngariung
Nyala = Hurung
Nyamuk = Reungit
Nyanyi = Ngalanggam, Ngawih
Nyapu = Sasapu


Padam = Pareum
Pagi = Enjing-enjing, Isuk-isuk
Pagi Buta = Janari
Paha = Pingping
Panas = Panas
Panjang = Panjang
Pantat = Imbit, Bujur
Parit = Solokan
Pasir = Keusik
Payudara = Susu, Pinarep
Pelangi = Layung
Peluk = Keukeup ; Dipeluk = Dikeukeupan
Pematang Sawah = Galengan
Pemerintah = Pamarentah
Pemukul = Paneunggeul
Pendek = Beke, Pendek ( Ukuran tubuh )
Pendek = Pondok
Pengantin = Panganten
Penitih = Panitik
Pensil = Patlot
Penyakit = panyawat
Pepohonan = Tatangkalan
Peralatan = Parabot
Perasaan = Raraosan
Pergi = Angkat, Mios, Indit
Perjaka = Bujangan
Perkenalkan = Nepangkeun
Permisi = Punten
Perut = Patuangan, Beuteung
Pesek = Pegek
Piknik = Pelesir
Pinggang = Cangkeng, Angkeng
Pinggiran Rumah = Pipir
Pintar = Pinter
Pintu = Panto
Pipi = Damis, Pipi
Pipit = Piit
Pisau = Peso
Plastik = Palastik
Pohon = Tangkal
Polisi = Pulisi
Pria = Pameget, Lalaki
Pukul = Teunggeul
Pulang = Mulih, Uih, Balik
Punggung = Tonggong
Pusat = Puseur
Putih = Bodas


Rambut = Buuk
Rangkul = Tangkeup
Rawa = Ranca
Rawit = Cengek
Remaja = Wanoja, Rumaja
Rias = Dandan
Ribut = Pasea
Rindang = Hieum
Ruangan = Rohangan
Rumah = Rorompok, Bumi, Imah
Ruwet = Rungsing


Sahabat = Sobat
Sahabat Dekat = Sobat Dalit
Sakit = nyeri, Kasakit ; Penyakit = Panyakit
Salah = Lepat, Teu Leres
Sama = Sami, Sarua ; Sesama = Papada
Sambal = Sambel
Sambat = Nyambat
Sambit = Sabet, Kadek
Sampah = Runtah
Sana = Ditu ; Sebelah Sana = Palih Ditu
Sandal = Sendal
Sandal Jepit = Sendal Capit
Sandar ber-hak = Kelom
Sapu Ijuk = Sapu Injuk
Sapu Lidi = Nyere
Saring = Ayak
Saringan = Ayakan
Satu = Hiji
Satu Juta = Sajuta
Satu Ribu = Sarebu
Saudara = Baraya, Dulur
Saya = Abdi, Kuring, Urang, Uing, Aing
Sayang = nyaah
Sayap = Jangjang
Sebagian = Sapalih, Sawareh
Sebaliknya = Sabalikna
Sebelah = Sapalih, Sabeulah
Sebelahan = Gigireun
Sebelas = Sabelas, sawelas
Sebut = Nyebat ;Menyebutkeun = Nyebatkeun
Sedang = Nuju
Sedang sakit = udur
Sedih = tunggara
Sehat = Walagri
Sekarang = Ayeuna
Selangkangan = Palangkakan
Selokan/Parit = Solokan
Semacam = Sarupaning
Semangat = Sumanget
Sembilan = Salapan
Sempit = Heureut
Semua = Sadaya, Kabeh
Semut = Sireum
Senang = bungah
Sepatu = Sapatu
Sepuluh = Sepuluh
Sepuluh Ribu = Sapuluh Rebu
Serak (suara) = Peura
Seratus = Saratu
Seratus Ribu = Saratus Rebu
Seribu = Sarebu
Siang = Siang, Beurang
Siapa = Saha
Silakan = Mangga
Silau = Serab
Singlet = Kaos Sangsang
Sini = Dieu ; Sebelah Sini = Palih Dieu
Sisa = Sesa ; Menyisakan = Nyesakeun
Sisi = Gigir
Sobek = Soweh, Sowek
Sore = Sonten
Suami = Caroge, Salaki
Sudah = Parantos, Atos, Enggeus
Sudah Lama tinggal di sini = Tos lami linggih di dieu
Sudah makan belom = Tos tuang teu acan
Sungai = Susukan
Susah = Sesah, Hese


Tadi = Tadi
Tahi Lalat = Karang
Takut = Sieun
Tampar = Cabok, Gampleng, Tampiling
Tanah = Taneuh
Tanah Lapang = Tegalan
Tanda = Tanda ; Menandakan = Nandakeun
Tangan = Panangan, Leungeun
Tangga Bambu = Taraje
Tapian = Nyiru
Tau = Terang, Uninga, Nyaho
Tegel = Tehel
Teguh = Panceg
Telapak Tangan = Dampal Leungeun
Telat = Laat
Telinga = Cepil, Ceuli
Teman = Rerencangan, Babaturan
Temu = Pendak, manggih ; Ketemu = Kapendak, Kapanggih
Tenggelam = titeleum
Tentang = Perkawis
Teras = Tepas
Terbaha-bahak = Nyakakak, Ngabarakatak
Terbaik = Nyongcolang
Tergoda = Kagoda
Teringat-ingat = Kasuat-suat
Terkam = Kerekeb, Gabrug
Terkena Petir = Kabentar Gelap
Termasuk = Kalebet, Kaasup
Tersengat Listrik = Kasetrum
Tersenyum = Imut
Tersesat = Kasasab
Tertawa = Seuri
Tiang = Tihang
Tidak = Henteu
Tidak Akan = Moal
Tidak Mau = Alim, Teu Hoyong, Embung
Tidak Tau = Duka, Teu Terang, Teuing
Tidur = Kulem, Bobo, Sare (bahasa kasar)
Tiga = Tilu
Tikus = Beurit
Tinggal dimana = Linggih dimana
Tinggalnya dimana = Linggih Timanten
Tinggi (Tempat ) = Luhur
Tinggi (Ukuran Tubuh) = Jangkung
Tiri = Tere
Tolong = Bantos, Tulung ; Pertolongan = Bantosan, Pitulung
Topi = Kerepus, Topi
Tua = Sepuh, Kolot
Tujuh = Tujuh


Tusuk = Tojos
Uang = Artos, Duit
Uang Logam = Receh, Kencring
Uban = Huis, Salatu
Udel = Bujal
Ular = Oray
Ulat = Hileud
Ulekan = Mutu
Untuk (Kegunaan) = Paranti
Untuk = Pikeun, Kanggo, Jang
Urakan/Norak = Kampungan
Usia = Yuswa, Umur


Wafat = ngantunkeun/ maot
Wajah = Raray, Beungeut
Wajan = katel
Waktu = Waktos
Wanita = Mojang, Istri, Awewe
Waria = Banci, Bencong
Warna = Kelir


Ya = Muhun, Heueuh
Yang = Anu
Yang Dipakai = Anu Dianggo, Nu Dipake
Yaitu = nyaeta
Yakin = yakin
Yakni = nyaeta

Jumat, 08 Juni 2012

Babasan sunda dan Quotes


1.    A bird in hand is worth two in the bush > Seekor burung di tangan lebih berharga daripada dua ekor burung di udara
2.    A  burnt child dreads the fire > Pengalaman yang pahit akan membuat seseorang lebih berhati-hati
3.    Action speak louder than words > Banyak bekerja sedikit berbicara.
4.    A friend is need is a friend inded > Sahabat sejati adalah yang ikut tertawa dalam kesenangan dan ikut menangis dalam kesusahan.
5.    A fruiless life is useless life > Hidup tak berarti tanpa berbuat sesuatu yang bermanfaat.
6.    A good example is the best sermont > Lebih baik memberi contoh yang baik daripada menasehati.
7.    A little done is well is better than much done badly > Sedikit karya yang dilakukan dengan sempurna lebih bermanfaat daripada banyak pekerjaan yang tidak menentu.
8.    A little is better tahn none > Sedikit lebih baik daripada tidak sama sekali.
9.    All start is difficult > Semua permulaan itu sulit.
10. All the word is a stage > Dunia ini seluruhnya panggung sandiwara.
11. A man wihout ambition is like a bird without wing > Manusia tanpa cita-cita bagai burung tanpa sayap.
12. Among the blinds the one eyed man is king > Diantara banyak orang buta, rajanya ialah yang bermata satu.
13. An angry man meeds no counsel > Pemarah tidak peduli pada nasihat baik.
14. A penny saved is a penny earned > sedikit demi sedikit lama-lama menjadi bukit.
15. Stupid wolker will blame others for his fauled instead of himself > tukang yang bodoh akan menyalahkan perkakasnya, bukan menyadari kesalahan dirinya.
16. A true friend is one soul in two bodies > Kawan yang sejati bagaikan satu jiwadalam dua tubuh.
17. As s wolf in sheeps clothing > bagai serigala berbulu kambing.
18. A slander is more dangerous than murder > fitnah itu lebih kejam daripada pembunuhan.
19. A toddler is always fall > anak yang baru pandai berjalan selalu terjatuh.
20. A tree in known by its fruit > Pohon itu di kenal karena buahnya.
21. A way to be a good, belief on god > Jalan yang terbaik adalah mempercayai adanya Tuhan.
22. Bad news travel fast > Berita keburukan cepat tersiarnya.
23. Barking dogs seldom bite > Anjing menggonggong tidak menggigit.
24. Bending without breaking > mengalan bukan berarti kalah.
25. Be sure your sin will find you > Hukum karma pasti akan menimpa diri anda.
26. Better buy than borrow > Lebih baik membeli daripada meminjam.
27. Better face in danger than be always in fear > Lebih baik menghadapi bahaya daripada hidup selalu dalam ketakutan.
28. Better late than never > Lebih baik terlambat daripada tidak sama sekali.
29. Blood is thicker than water your own relations come first > Ikatan kekeluargaan didahului oleh kepentingannya.
30. Blood is thicker than water > ikatan keluarga lebih kuat dari segalanya.
31. Clean liness is next to god lines > Kejujuran itu menghendaki kehendak Tuhan.
32. Command your temper, last it command you > Kuasailah dirimu, bila tidak maka kamu akan dikuasai oleh tabiat.
33. Confine your tongue, lest it confine you > kendalikan lidahmu sebelum lidahmu menguasaimu.
34. Cut your coat according to your cloth > sesuaikan pengeluaranmu dengan penghasilanmu.
35. Coward die any times before their death > Seorang pengecut mati sewaktu sebelum kematiannya.
36. Descend a tiger cant be a lamb > keturunan harimau tidak akan menjadi kambing.
37. Despise another, despise your self > Menghina orang lain berarti menghina diri sendiri.
38. Diamond in the mud is always glowed > intan di lumpur sekalipun tetap bercahaya.
39. Don’t depend on others but rely on your self > Jangan gantungkan dirimu pada orang lain, tetapi percayalah pada diri sendiri.
40. Early bird gets worm > Tuhan akan memberikan rezeki kepada makhluknya yang lebih dulu bangun.
41. East orwest, home is best > Hujan emas di negeri orang,  lebih baik hujan di negeri sendiri.
42. Education is an ornament is prosperity and a refuge in adversity > Pendidikan itu ialah perhiasan di waktu senagn dan tempat perlindungan diwaktu susah.
43. Empty case has louder sound > Tong kosong nyaring bunyinya.
44. Every cloud has silver lining > Setiap kesulitan merupakan jembatan untuk kemajuan.
45. Every man is the architect of his own fortune > Nasib seseorang bukan bergantung pada binatang melainkan terletak pada dirinya sendiri.
46. Fairure is not misfortune > Kegagalan bukan berati suatu kemalangan.
47. Fall on time and stand up two times > Jatuh sekali bangkit, maka berdirilah dua kali.
48. Full coin, full pint > banyak uang banyak kesulitan/persoalan.
49. Gratitude is the memery of the heart > kebaikan akan selalu terkenang di hati.
50. Great things have small beginings > Hasil pekerjaan yang besar dari permulaan yang kecil.
51. Health is better than wealth > Kesehatan lebih berharga daripada kekayaan.
52. He is wish who speak a little > orang yang bijaksana bicaranya sedikit.
53. He that can not jock bear a jock should not make one > Bila anda tidak mau diganggu, maka janganlah menggangu orang lain.
54. He that a pity upon the poor lend into the lord, and that which he has given will he pay again> Barangsiapa yang mengasihi orang miskin, ia memberi pinjaman kepada Tuhan, maka Tuhan pun akan membalas kebaikannya.
55. Hunger drives the wolf from the wood > kelaparan menimbulkan kejahatan.
56. If we subdue not our passions they will subdue us > Bila kita tidak mengendalikan nafsu kita, maka nafsu itu akan memperbudak diri kita.
57. Knowledge is power > pengetahuan itu adalah puncak dari segalanya.
58. Look before you leap > Berfikirlah sebelum mengambil keputusan.
59. Make hay while  the sun shines > sedia payung sebelum hujan.
60. More haste, less speed > Terlalu tergase-gesa justru mengurangi kecepatan.
61. Old birds are not to be caouht with chaff> orang yang berpengalaman tidak mudah tertipu.
62. Pride is the begining of destruction > Kesombongan adalah awal dari keruntuhan.
63. Reading is the best teacher > Membaca adalah guru yang terbaik.
64. Success never comes to the indolence > keberhasilan tidak pernah datang pada orang yang malas.
65. To be reluctant to make in quires will make one go astray > Malu bertanya akan sesat di jalan.
66. To err is human, to forgive is difine > Berbuat adalah sifat manusia, mengampuni adalah mulia dan terpuji.
67. To kill two birds with one stone > Sambil menyelam minum air.
68. United we stand, devided we fall > Bersatu kita teguh, bercerai kita runtuh.
69. Wealth does not always help to produce happines > Kebahagiaan tidak bersumber pada kekayaan.
70. While there is life, there is hope > Dimana ada kehidupan, disana pasti ada harapan.
71. Where there is a will there is a way > Dimana ada kemauan disana pasti ada jalan.
72. Where there is smoke there is fire > Dimana ada api, disana pasti ada asap.
73. Who never tries can never win a price > Orang yang btidak pernah berusaha melakukan sesuatu pekerjaan maka ia tak akan pernah berhasil.
74. Youth is the hope foer tomorrow > Pemuda merupakan harapan bangsa.   
75. Youth is the time to form manners > Dimasa muda adalah waktu terbaik untuk membina dan menyempurnakan sifat dan kelakuan.

 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.      You can teach a student a lesson for a day; but if you can teach him to learn by creating curiosity, he will continue the learning process as long as he lives.  ~Clay P. Bedford.
“Kau dapat mengajarkan sebuah pelajaran pada seorang siswa selama sehari; tapi jika kau mengajarinya belajar dengan menciptakan keingintahuan, dia akan lanjutkan proses belajarnya selama dia masih hidup”

2.      Get over the idea that only children should spend their time in study.  Be a student so long as you still have something to learn, and this will mean all your life.  ~Henry L. Doherty
“Aturlah ide layaknya anak kecil yang habiskan waktu mereka saat belajar. Jadilah penuntut ilmu selama kau masih memiliki sesuatu untuk dipelajari, dan hal ini akan menjadi tujuan seluruh hidupmu”

3.       I am learning all the time.  The tombstone will be my diploma.  ~Eartha Kitt
“Aku belajar setiap waktu. Batu nisan akan menjadi ijazahku.”

4.      A single conversation with a wise man is better than ten years of study.  ~ChineProverb
“Satu perbincangan dengan satu orang bijak itu lebih baik dari belajar 10 tahun”
5.      When the student is ready, the master appears.  ~Buddhist Proverb
“Ketika siswa siap, guru muncul.”

6.      It is important that students bring a certain ragamuffin, barefoot irreverence to their studies; they are not here to worship what is known, but to question it.  ~Jacob Bronowski
“Penting bagi siswa bersikap tidak sopan pada pelajaran mereka; karena mereka disini tidak untuk menyembah apa yang mereka ketahui, melainkan menanyakannya.”

7.      Education consists mainly of what we have unlearned.  ~Mark Twain
“Pendidikan umumnya berisi tentang apa yang telah kita hapus dari ingatan”

8.      Man's mind, once stretched by a new idea, never regains its original dimensions.  ~Oliver Wendell Holmes
“Pikiran manusia, sekali renggang oleh satu ide, tak akan memperoleh kembali dimensi aslinya.”

9.      You learn something every day if you pay attention.  ~Ray LeBlond
“Jika kau perhatikan, sebenarnya kau belajar sesuatu setiap hari.”

10. The most useful piece of learning for the uses of life is to unlearn what is untrue.  ~Antisthenes
“Meninggalkan ingatan tentang apa yang tidak benar itu Serpihan belajar paling manfaat bagi hidup.”

11.  Some people will never learn anything, for this reason, because they understand everything too soon.  ~Alexander Pop
“Beberapa orang tidak akan pernah belajar sesuatu pun, karena mereka terlalu cepat memahaminya.”

12.  Children have to be educated, but they have also to be left to educate themselves.  ~Abbé Dimnet, Art of Thinking, 1928
“Anak-anak harus dididik, tapi mereka harus ditinggalkan untuk mendidik diri sendiri.”

13.  I don't think much of a man who is not wiser today than he was yesterday.  ~Abraham Lincoln
“Saya tidak tahu ada seorang manusia yang lebih tidak bijaksana hari ini dari pada hari kemarin.”

14.  The ink of the scholar is more sacred than the blood of the martyr.  ~Mohammed
“Tinta seorang ilmuwan itu lebih keramat daripada darah seorang martir (syahid.”

15.  Learning is a treasure that will follow its owner everywhere.  ~Chinese Proverb
“Belajar itu warisan yang akan mengikuti pemiliknya dimanapun berada.”

16.  All the world is a laboratory to the inquiring mind.  ~Martin H. Fischer
“Jagat raya itu adalah laboratorium bagi pikiran yang serba ingin tahu.”

17.  I am always ready to learn although I do not always like being taught.  ~Winston Churchill
“Saya selalu siap belajar meski saya tidak selalu suka diajar.”

18.  The purpose of learning is growth, and our minds, unlike our bodies, can continue growing as we continue to live.  ~Mortimer Adler
“Tujuan  belajar itu kedewasaan, dan otak kita, tidak seperti tubuh kita, dapat terus tumbuh dewasa selama kita terus hidup.”

19.  There are some things you learn best in calm, and some in storm.  ~Willa Cather
“Ada beberapa hal yang baiknya kau pelajari dengan tenang, dan sebaliknya.”

20. There are many things which we can afford to forget which it is yet well to learn.  ~Oliver Wendell Holmes, Jr.
“Ada banyak hal yang kita mampu lupakan, dimana hal tersebut belum kita pelajari.”

21.  I am defeated, and know it, if I meet any human being from whom I find myself unable to learn anything.  ~George Herbert Palmer
“Aku kalah, dan aku tahu itu, jika saya bertemu manusia yang tidak bisa aku dapatkan pelajaran darinya.”

22. Always walk through life as if you have something new to learn and you will.  ~Vernon Howard
“Selalu jalani hidup seolah-olah kau mempunyai hal baru untuk dipelajari dan kau mau mempelajarinya.”

23. Beware of the man who works hard to learn something, learns it, and finds himself no wiser than before.  ~Kurt Vonnegut, Jr.
“Waspadalah terhadap manusia yang bekerja keras mempelajari sesuatu, dan menemukan dirinya tidak lebih bijak dari sebelumnya.”

24. I find four great classes of students:  The dumb who stay dumb.  The dumb who become wise.  The wise who go dumb.  The wise who remain wise.  ~Martin H. Fischer
“Saya menemukan 4 jenis siswa: pertama, si dungu tetap dungu. Kedua, si dungu yang menjadi bijak. Ketiga, si bijak yang menjadi dungu. Dan keempat, si bijak yang tetap bijak.”

25. No matter how one may think himself accomplished, when he sets out to learn a new language, science, or the bicycle, he has entered a new realm as truly as if he were a child newly born into the world.  ~Frances Willard, How I Learned to Ride the Bicycle
“Tidak masalah bagaimana seorang berpikir dirinya telah berkembang, ketika dia berangkat untuk mempelajari satu bahasa baru, ilmu baru, atau sepeda baru, ia memasuki satu wilayah secara benar seolah dia anak kecil yang baru lahir di dunia.”

26. Anyone who stops learning is old, whether at twenty or eighty.  ~Henry Ford
“Seorang yang berhenti belajar itu tua, baik dia berumur 20 ataupun 80 tahun.”

27.  It is not hard to learn more.  What is hard is to unlearn when you discover yourself wrong.  ~Martin H. Fischer
“Tidak berat untuk belajar lebih banyak. Yang berat adalah tidak menghapus ingatan kita ketika kau menyadari bahwa kau sendiri salah.”

28. Each day learn something new, and just as important, relearn something old.  ~Robert Brault
Pelajarilah hal baru setiap hari, sama pentingnya, pelajari lagi hal lama.”

29. If the past cannot teach the present and the father cannot teach the son, then history need not have bothered to go on, and the world has wasted a great deal of time.  ~Russell Hoban
“Jika masa lalu tidak bisa mengajarkan kita tentang masa kini, dan seorang ayah tidak bisa mengajarkan anaknya, maka sejarah tidak butuh mengganggu untuk berlanjut, dan dunia telah menyia-nyiakan banyak waktu.”

30. You have learned something.  That always feels at first as if you had lost something.  ~H.G. Wells
“Kau telah mempelajari sesuatu. Hal tersebut pertamanya terasa seolah kau telah kehilangan sesuatu.”

31.  I have never in my life learned anything from any man who agreed with me.  ~Dudley Field Malone
“Dalam hidupku, saya tidak pernah belajar sesuatu dari seorang yang selalu setuju denganku.”

32. Every act of conscious learning requires the willingness to suffer an injury to one's self-esteem.  That is why young children, before they are aware of their own self-importance, learn so easily.  ~Thomas Szasz
“Setiap tindakan belajar secara sadar membutuhkan kemauan untuk menderita luka pada jiwanya. Itulah mengapa anak kalian, sebelum mereka sadar rasa ego mereka, belajar dengan sangat mudah.”

33. I am what the librarians have made me with a little assistance from a professor of Greek and a few poets.  ~Bernard Keble Sandwell
“Saya adalah apa yang pustakawan buat untukku dengan sedikit bantuan dari seorang professor Yunani dan sedikit sastrawan.”

34. Learn as much as you can while you are young, since life becomes too busy later.  ~Dana Stewart Scott
“Belajarlah sebanyak kau bisa selagi kau muda, karena hidup nanti menjadi terlalu sibuk.”

35. The illiterate of the 21st century will not be those who cannot read and write, but those who cannot learn, unlearn, and relearn.  ~Alvin Toffler
“Orang yang tidak berpendidikan pada abad 21 bukanlah mereka yang tidak bisa baca tulis, tapi mereka yang tidak bisa belajar, tidak bisa menghapus pelajaran (yang salah), dan tidak bisa mengulang belajar.”

36. Learning is a lifetime process, but there comes a time when we must stop adding and start updating.  ~Robert Brault,
“Belajar adalah proses seumur hidup, tapi adakalanya saat kita harus berhenti menambah (ilmu) dan memulai memperbaharui (ilmu)

37.  Learning without thought is labor lost.  ~Confucius
“Belajar tanpa pikiran itu seperti buruh yang tersesat.”

38. The best of my education has come from the public library... my tuition fee is a bus fare and once in a while, five cents a day for an overdue book.  You don't need to know very much to start with, if you know the way to the public library.  ~Lesley Conger
“Pendidikan terbaikku datang dari perpustakaan umum.. biaya sekolahku adalah karcis bis, dan sesekali, lima sen sehari untuk membaca buku bekas. Kau tidak perlu tahu bagaimana memulainya, jika kau tahu cara pergi ke perpustakaan umum.”

39. The man who is too old to learn was probably always too old to learn.  ~Henry S. Haskins
“Manusia yang terlalu tua untuk belajar mungkin selalu terlalu tua untuk belajar.”
40. We learn more by looking for the answer to a question and not finding it than we do from learning the answer itself.  ~Lloyd Alexander
“Kita lebih banyak belajar dengan mencari jawaban dari pertanyaan dan tidak menemukannya daripada yang kita lakukan saat mempelajari jawabannya.”

41.  You don't understand anything until you learn it more than one way.  ~Marvin Minsky
“Kau tidak mengerti sesuatu pun sampai kau mempelajarinya lebih dari satu cara.”

42. The important thing is not so much that every child should be taught, as that every child should be given the wish to learn.  ~John Lubbock
“Hal paling penting itu bahwa setiap anak kecil harus diajar, seperti halnya setiap anak kecil itu seharusnya diberi harapan tuk belajar
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.      In family life, love is the oil that eases friction, the cement that binds closer together, and the music that brings harmony. Eva Burrows
Dalam kehidupan keluarga, cinta adalah pelumas perselisihan, semen yang mengikat jadi satu, dan musik yang membawa keharmonisan..

2.      Families are the compass that guide us. They are the inspiration to reach great heights, and our comfort when we occasionally falter. Brad Henry
Keluarga adalah kompas yang memandu (arah) kita. Ia adalah inspirasi untuk mencapai puncak, yang menghibur saat kita goyah..

3.      Other things may change us, but we start and end with the family. Anthony Brandt.
Sesuatu bisa mengubah kita, tapi kita mulai dan berakhir bersama keluarga kita. 

4.      The only rock I know that stays steady, the only institution I know that works is the family. Lee Iacocca
Satu-satunya batu yang tetap kokoh, satu-satunya institusi yang berfungsi hanyalah keluarga__menurut saya.

5.      Call it a clan, call it a network, call it a tribe, call it a family: Whatever you call it, whoever you are, you need one. Jane Howard.
Sebut saja keluarga itu suku, sebut saja keluarga itu jaringan, sebut saja keluarga itu rumpun bangsa, atau sebut saja keluarga tetap keluarga : apapun engkau menyebutnya, siapapun kamu, kamu butuh sebuah keluarga.


6.      Feelings of worth can flourish only in an atmosphere where individual differences are appreciated, mistakes are tolerated, communication is open, and rules are flexible -- the kind of atmosphere that is found in a nurturing family. Virginia Satir
Perasaan 'Pantas' dapat tumbuh subur pada situasi dimana perbedaan individu dihargai, kesalahan ditolerir, komunikasi terbuka, aturan fleksibel--jenis situasi ini hanya ditemukan pada keluarga yang bahagia.

7.      No matter what you've done for yourself or for humanity, if you can't look back on having given love and attention to your own family, what have you really accomplished? Elbert Hubbard
Apapun yang telah kau lakukan untuk dirimu sendiri atau untuk kemanusiaan, jika kau tidak bisa memberikan cinta dan perhatian terhadap keluargamu sendiri, lalu apa yang sudah kau lakukan?


8.      We cannot destroy kindred: our chains stretch a little sometimes, but they never break. Marquise de Sévign
Kita tidak bisa menghancurkan keluarga: rantaiannya kadang longgar, tapi tak kan pernah putus.


9.      Your family and your love must be cultivated like a garden. Time, effort, and imagination must be summoned constantly to keep any relationship flourishing and growing. Jim Rohn
Keluargamu dan kekasihmu harus ditanami layaknya sebuah kebun. Waktu, usaha dan impian harus dipelihara terus menerus agar menyuburkan dan menumbuhkan setiap hubungan keluarga.

10.  I know why families were created with all their imperfections. They humanize you. They are made to make you forget yourself occasionally, so that the beautiful balance of life is not destroyed. Anais Nin
Saya tahu mengapa keluarga diciptakan dengan semua ketidaksempurnaannya. Keluarga memanusiakanmu. Keluarga diciptakan untuk membuatmu lupa akan dirimu sendiri, sehingga keseimbangan hidup yang indah tidak rusak.

11.   You don't choose your family. They are God's gift to you, as you are to them. Desmond Tut
Kau tidak memilih keluargamu sendiri. Keluarga adalah anugerah Tuhan, seperti halnya kau untuk keluargamu.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.            To speak and to speak well are two things.  A fool may talk, but a wise man speaks.  ~Ben Jonson
Berbicara dan berbicara dengan baik adalah dua hal yang berbeda. Orang dungu mungkin bisa ngomong, tapi orang bijak itu bicara.
2.            If you wouldn't write it and sign it, don't say it.  ~Earl Wilson
Jika kau tidak menulisnya dan menandainya, maka jangan mengatakannya.
3.            Two monologues do not make a dialogue.  ~Jeff Daly
Dua monolog tidak membuat satu dialog.
4.            The older I grow the more I listen to people who don't talk much.  ~Germain G. Glien
Semakin aku dewasa, semakin aku mendengarkan orang yang jarang bicara.
5.            Most conversations are simply monologues delivered in the presence of a witness.  ~Margaret Millar
Kebanyakan obrolan adalah sebatas monolog yang disampaikan pada seorang saksi.
6.            To be able to ask a question clearly is two-thirds of the way to getting it answered.  ~John Ruskin
Untuk bisa menanyakan sebuah pertanyaan dengan jelas itu sudah dua per tiga dari cara menjawabnya.
7.            There is no such thing as conversation.  It is an illusion.  There are intersecting monologues, that is all.  ~Rebecca West (Cicily Maxwell Andrews), "The Harsh Voice," There Is No Conversation, 1935
Tidak ada yang namanya obrolan. Itu adalah ilusi. Yang ada hanyalah memotong monolog. Itu saja.
8.            By swallowing evil words unsaid, no one has ever harmed his stomach.  ~Winston Churchill
Dengan menelan kata-kata buruk yang tak jadi diucapkan, tidak ada seorangpun yang akan sakit perut.
9.            The kindest word in all the world is the unkind word, unsaid.  ~Author Unknown
Kata-kata paling manis di dunia adalah kata yang tidak manis, karena tidak diucapkan.
10.        Euphemisms are unpleasant truths wearing diplomatic cologne.  ~Quentin Crisp
Euphemisme adalah kebenaran yang tak menyenangkan dengan memakai minyak colon diplomatis.
11.        The trouble with talking too fast is you may say something you haven't thought of yet.  ~Ann Landers
Masalah terlalu cepat bicara itu ada karena kau mengatakan sesuatu yang kamu belum pikirkan.
12.        Everything becomes a little different as soon as it is spoken out loud.  ~Hermann Hesse
Segalanya menjadi sedikit berbeda setelah diucapkan dengan lantang.
13.        The real art of conversation is not only to say the right thing at the right place but to leave unsaid the wrong thing at the tempting moment.  ~Dorothy Nevill
Seni sejati percakapan tidak hanya mengatakan hal yang benar pada tempat yang benar tapi juga tidak mengatakan hal yang salah pada momen yang menarik.
14.        The easiest way to save face is to keep the lower half shut.  ~Author Unknown
Cara terbaik untuk menyelamatkan muka adalah menjaga mulut setengah tertutup.
15.        Even a fish wouldn't get into trouble if he kept his mouth shut.  ~Author Unknown
Bahkan seekor ikan akan mendapatkan masalah jika ia tetap menutup mulut.
16.        Among my most prized possessions are words that I have never spoken.  ~Orson Rega Card
Diantara hartaku yang paling berharga adalah kata-kata yang tidak pernah saya ucapkan.
17.        Be careful of your thoughts; they may become words at any moment.  ~Ira Gassen
Berhati-hatilah dengan pikiranmu; ia bisa menjadi ucapan suatu waktu.
18.        Silence is one of the hardest arguments to refute.  ~Josh Billings
Diam adalah salah satu argument paling sulit tuk disangkal.
19.        Foolishness always results when the tongue outraces the brain.  ~Author Unknown
Kebodohan selalu berakhir saat lidah mendahului otak.
20.        The words you choose to say something are just as important as the decision to speak.  ~Author Unknown
Kata-kata yang kau pilih saat mengatakan sesuatu itu sepenting keputusan berbicara.
21.        Let a fool hold his tongue and he will pass for a sage.  ~Pubilius Syrus
Biarkan orang bodoh menahan lidahnya dan dia akan menjadi bijaksana.
22.        An inability to stay quiet is one of the conspicuous failings of mankind.  ~Walter Bagehot
Ketidakmampuan untuk diam adalah salah satu kegagalan yang nyata umat manusia.
23.        I am annoyed by individuals who are embarrassed by pauses in a conversation.  To me, every conversational pause refreshes.  ~George Sanders
Saya terganggu dengan orang-orang yang merasa malu karena jeda saat berbincang. Bagi saya, setiap jeda perbincangan adalah penyegaran kembali.
24.        Isn't it surprising how many things, if not said immediately, seem not worth saying ten minutes from now?  ~Arnot L. Sheppard, Jr.
Bukankah mengherankan bagaimana banyak hal, jika tidak dikatakan segera, nampak tidak pantas diucapkan dalam 10 menit dari sekarang?
25.        Speak when you are angry and you will make the best speech you will ever regret.  ~Ambrose Bierce
Berbicaralah saat kau marah dan kau akan membuat pidato terhebat yang takkan pernah kau sesali.
26.        Don't tell your friends about your indigestions:  "How are you!" is a greeting, not a question.  ~Arthur Guiterman, A Poet's Proverbs
Jangan katakan pada kawanmu tentang ketidak sanggupan mencernamu: “Apa kabarmu!” itu sapaan, bukan pertanyaan.
27.        Once a word has been allowed to escape, it cannot be recalled.  ~Horace
Sekali kata diizinkan tuk lepas, ia tidak bisa ditarik kembali.
28.        Don't speak unless you can improve on the silence.  ~Spanish Proverb
Jangan berbicara jika kau dapat bertambah baik saat diam.
29.        One of the lessons of history is that nothing is often a good thing to do and always a clever thing to say.  ~Will Durant
Salah satu pelajaran sejarah adalah bahwa tidak ada hal yang baik tuk dilakukan dan selalu ada hal cerdik tuk dikatakan.
30.        If writers wrote as carelessly as some people talk, then adhasdh asdglaseuyt[bn[ pasdlgkhasdfasdf.  ~Lemony Snicket
Jika para penulis menulis seceroboh beberapa orang yang berbicara, pasti dsalhdalkdhahdlahdahkdalh.
31.        Calvin:  Sometimes when I'm talking, my words can't keep up with my thoughts.  I wonder why we think faster than we speak. Hobbes:  Probably so we can think twice.~Bill Watterson, Calvin & Hobbes
Calvin: kadang saat saya bicara, kata-kataku tidak bisa cocok dengan pikiranku. Saya heran mengapa kita berpikir lebih cepat daripada berbicara. Hobbes: mungkin kita dapat berpikir dua kali.
32.        Not the fastest horse can catch a word spoken in anger.  ~Chinese Proverb
Kuda tercepat tak kan bisa menangkap kata yang terucap dalam kemarahan.
33.        Never miss a good chance to shut up.  ~Will Rogers
Jangan pernah kehilangan kesempatan baik tuk diam.
34.        One way to prevent conversation from being boring is to say the wrong thing.  ~Frank Sheed
Satu cara tuk menghindari percakapan dari rasa bosan adalah mengatakan hal yang salah.
35.        Talk to people about themselves and they will listen for hours.  ~Benjamin Disraeli
Berbicara pada orang tentang mereka sendiri, pasti mereka mendengarkannya berjam-jam.
36.        Discussion is an exchange of knowledge; argument an exchange of ignorance.  ~Robert Quillen
Diskusi adalah pertukaran pengetahuan; perdebatan adalah pertukaran kebodohan.
37.        The difference between a smart man and a wise man is that a smart man knows what to say, a wise man knows whether or not to say it.  ~Frank M. Garafola
Perbedaan antara orang cerdas dan orang bijak adalah bahwa orang cerdas tahu apa yang harus diucapkan, sedang orang bijak tahu haruskah mengucapkannya.
38.        I just wish my mouth had a backspace key.  ~Author Unknown
Saya hanya berharap mulutku memiliki tombol backspace.
39.        He's a wonderful talker, who has the art of telling you nothing in a great harangue.  ~Jean Baptiste Molière, Le Misanthrope
Dia itu pembicara ulung, yang memiliki seni berbicara tentang hal kosong pada saat pidato besar.
40.        The trouble with her is that she lacks the power of conversation but not the power of speech.  ~George Bernard Shaw
Masalahnya itu adalah bahwa dia kurang bisa berbincang meski dia mahir berpidato.
41.        If you keep your mouth shut you will never put your foot in it.  ~Austin O'Malley
Jika kau menjaga mulutmu tetap tertutup, kau takkan pernah meletakkan kakimu diatas mulutmu.
42.        If everybody thought before they spoke, the silence would be deafening.  ~George Barzan
Jika setiap orang berpikir sebelum mereka bicara, keterdiaman pasti membuat tuli.
43.        Man does not live by words alone, despite the fact that sometimes he has to eat them.  ~Adlai Stevenson
Orang tidak bisa hidup dengan kata-kata sendirian, meski kadang dia harus memakan kata-katanya sendiri.
44.        The most important thing in communication is hearing what isn't being said.  ~Author Unknown
Hal paling penting dalam komunikasi adalah mendengar apa yang tidak dikatakan.
45.        In the course of my life, I have often had to eat my words, and I must confess that I have always found it a wholesome diet.  ~Winston Churchill
Dalam kursus kehidupanku, saya sering memakan kata-kataku sendiri, dan saya harus mengakui bahwa itu adalah diet yang bermanfaat.
46.        The best way to keep one's word is not to give it.  ~Napoleon I, Maxims
Cara terbaik untuk menahan orang bicara adalah dengan tidak memberikannya.
47.        Keep your words soft and tender because tomorrow you may have to eat them.  ~Author Unknown
Jagalah ucapanmu tetap empuk dan lembut karena besok mungkin kau harus memakannya.
48.        Talk is cheap because supply exceeds demand.  ~Author Unknown
Bicara itu murah karena persediaan melebihi permintaan.
49.        Never argue with a fool, onlookers may not be able to tell the difference.  ~Author unknown, attributed to Mark Twain
Jangan pernah berdebat dengan orang bodoh, penonton mungkin tidak bisa membedakannya.
50.        When you're arguing with a fool, make sure he isn't doing the same thing.  ~Author Unknown
Ketika kau berdebat dengan orang bodoh, yakinkan bahwa dia tidak melakukan hal yang sama.

 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.           Wisdom is the reward you get for a lifetime of listening when you'd have preferred to talk.  ~Doug Larson
Kebijaksanaan adalah imbalan yang kau dapatkan karena seumur hidup mendengarkan saat kau lebih suka bicara.

2.           We have two ears and one mouth so that we can listen twice as much as we speak.  ~Epictetus
Kita punya dua telinga dan satu mulut maka kita dapat mendengar dua kali sebanyak yang kita ucapkan.

3.           Lenin could listen so intently that he exhausted the speaker.  ~Isaiah Berlin
Lenin dapat mendengar dengan sungguh-sungguh sehingga dia membuat lelah pembicara.

4.           Listen or thy tongue will keep thee deaf.  ~Native American Indian Proverb
Dengarkan atau lidahmu akan membuatmu tuli.

5.           Courage is what it takes to stand up and speak; courage is also what it takes to sit down and listen.  ~Winston Churchill
Keberanian itu adalah apa yang membuatmu berdiri dan berbicara; keberanian itu juga apa yang membuatmu duduk dan mendengarkan.

6.           The young people who come to me in the hope of hearing me utter a few memorable maxims are quite disappointed.  Aphorisms are not my forte, I say nothing but banalities.... I listen to them and they go away delighted.  ~Andre Gide
Para pemuda, yang datang padaku dengan harapan mendengarkanku mengucapkan sedikit pribahasa yang dapat diingat, cukup kecewa. Aporisme itu bukan keahlianku. Saya hanya mengucapkan hal yang dangkal… saya mendengarkan mereka bicara dan mereka pulang dengan bahagia.

7.           I tell you everything that is really nothing, and nothing of what is everything, do not be fooled by what I am saying.  Please listen carefully and try to hear what I am not saying.  ~Charles C. Finn
Saya mengatakan segalanya padamu bahwa ini bukan apa-apa, dan bukan apa-apa itu segalanya, jangan dibodohi oleh apa yang saya katakana. Mohon dengarkan baik-baik dan cobalah dengar apa yang tidak saya ucapkan.

8.           No one really listens to anyone else, and if you try it for a while you'll see why.  ~Mignon McLaughlin, The Second Neurotic's Notebook, 1966
Tidak ada seorangpun yang mendengarkan orang lain, dan jika kau mencobanya sementara waktu kau akan mengetahui alasannya.

9.           Home is where you can say anything you like cause nobody listens to you anyway.  ~Author Unknown
Rumah adalah tempat dimana kau bisa bicara sesukamu karena tidak ada orang yang mau mendengarkanmu.
10.       If animals could talk, the world would lose its best listeners.  ~Robert Brault,
Jika binatang dapat bicara, dunia takkan kehilangan pendengar setianya.

11.       My wife says I never listen to her.  At least I think that's what she said.  ~Author Unknown
Istriku bilang bahwa saya tak pernah mendengarkannya. Akhirnya saya pikir itulah yang ia katakan.

12.       The most precious gift we can offer anyone is our attention.  ~Thich Nhat Hanh
Hadiah paling berharga yang dapat kita tawarkan pada orang lain adalah perhatian kita.

13.       Don't worry that children never listen to you; worry that they are always watching you.  ~Robert Fulghum
Jangan takut anak-anak tidak pernah mendengarkanmu; tapi takutlah mereka selalu memandangimu.

14.       I guess I've spent my life listening to what wasn't being said.  ~Eli Khamarov,America Explained!
Saya kira saya telah menghabiskan hidupku untuk mendengarkan apa yang tidak sedang dibicarakan.

15.       Children have never been good at listening to their elders, but they have never failed to imitate them.  ~James Baldwin
Anak-anak tak pernah menjadi pendengar yang baik bagi orang dewasa, tapi mereka tidak pernah gagal menirukannya.

16.       No one is listening until you fart.  ~Author Unknown
Tidak ada seorangpun yang mendengarkanmu sampai kau kentut.

17.       Women like silent men.  They think they're listening.  ~Marcel Achard, Quote, 4 November 1956
Wanita seperti manusia bisu. Orang-orang pikir mereka tidak mendengarkan.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.                If you're doing your best, you won't have any time to worry about failure. 
Jika kau telah melakukan yang terbaik, kau tidak akan memiliki waktu untuk mengkawatirkan kegagalan.

2.                Failure is an event, never a person.  ~William D. Brown, Welcome Stress!
Kegagalan adalah sebuah sebuah peristiwa, bukanlah seorang manusia.

3.                The only time you don't fail is the last time you try anything - and it works.  ~William Strong
Satu-satunya waktu saat kau tak gagal adalah waktu terakhir kau mencobanya – dan berhasil.

4.                I have not failed.  I've just found 10,000 ways that won't work.  ~Thomas Edison
Saya tidak gagal. Saya hanya menemukan 10 ribu cara tidak berhasil.

5.                I don't know the key to success, but the key to failure is trying to please everybody.  ~Bill Cosby
Saya tidak tahu cara untuk sukses, tapi kunci kegagalan itu adalah mencoba membuat senang setiap orang.

6.                There is no failure except in no longer trying.  ~Elbert Hubbar
Tidak ada kegagalan kecuali tanpa mencoba lebih lama.

7.                Supposing you have tried and failed again and again.  You may have a fresh start any moment you choose, for this thing we call "failure" is not the falling down, but the staying down.  ~Mary Pickford
Anggap saja kau telah mencoba dan terus menerus gagal. Kau mungkin memulai dengan permulaan yang segar pada saat yang kau pilih, karena hal ini kita sebut ‘kegagalan’ bukanlah jatuh ke bawah, tapi kegagalan adalah tetap berada di bawah.

8.                Try again.  Fail again.  Fail better.  ~Samuel Beckett
Coba lagi. Gagal lagi. Gagal lebih baik.

9.                Failure doesn't mean you are a failure... it just means you haven't succeeded yet.  ~Robert Schuller
Kegagalan bukan berarti kau orang yang gagal…. Gagal itu berarti kau belum sukses.

10.            One fails forward toward success.  ~Charles F. Kettering
Seorang yang gagal itu maju menuju kesuksesan.

11.            One must be a god to be able to tell successes from failures without making a mistake.  ~Anton Pavlovich Chekho
Seorang itu pasti Tuhan yang mampu menyebut kesuksesan dari kegagalan tanpa membuat kesalahan.

12.            A man may fall many times, but he won't be a failure until he says that someone pushed him.  ~Elmer G. Letterman
Seorang dapat jatuh berkali-kali, tapi ia bukanlah orang yang  gagal sampai dia bilang bahwa orang lain mendorongnya.

13.            They say President Wilson has blundered.  Perhaps he has, but I notice he usually blunders forward.  ~Thomas Edison
Mereka bilang bahwa Presiden Wilson melakukan kesalahan besar. Mungkin ia melakukannya, tapi saya perhatikan biasanya dia melakukan kesalahan untuk maju.

14.            Failure sometimes enlarges the spirit.  You have to fall back upon humanity and God.  ~Charles Horton Cooley
Kegagalan kadang memperluas semangat. Kau harus kembali pada kemanusiaan dan Tuhan.

15.            Notice the difference between what happens when a man says to himself, "I have failed three times," and what happens when he says, "I am a failure."  ~S.I. Hayakawa
Perhatikan perbedaan antara apa yang terjadi saat seseorang bilang pada dirinya, ‘Saya telah gagal tiga kali,’ dan apa yang yang terjadi saat dia bilang, ‘saya orang yang gagal.’.

16.            A failure is a man who has blundered, but is not able to cash in the experience.  ~Elbert Hubbard
Orang yang gagal adalah orang yang melakukan kesalahan besar, tapi orang yang gagal adalah orang yang tidak bisa mempelajari pengalaman.

17.            No man is a failure who is enjoying life.  ~William Feather
Tidak ada orang yang gagal yang menikmati hidup.

18.            Failure is only the opportunity to begin again more intelligently.  ~Henry Ford
Kegagalan itu hanyalah kesempatan memulai lagi secara lebih cerdas lagi.

19.            Because a fellow has failed once or twice or a dozen times, you don't want to set him down as a failure till he's dead or loses his courage.  ~George Horace Lorimer
Karena seorang kawan gagal sekali, dua kali atau malah berkali-kali, kau tidak ingin menganggapnya sebagai orang yang gagal sampai dia mati atau hilang keteguhan hatinya.

20.            You can't have any successes unless you can accept failure.  ~George Cukor
Kau tidak bisa memiliki kesuksesan kecuali kau bisa menerima kegagalan.

21.            There is no failure.  Only feedback.  ~Robert Allen
Tidak ada yang namanya kegagalan. Yang ada hanya feedback.

22.            Failure changes for the better, success for the worse.  ~Lucius Annaeus Seneca
Kegagalan merubah untuk lebih baik, kesuksesan berubah jadi lebih buruk.

23.            There is much to be said for failure.  It is more interesting than success.  ~Max Beerbohm,Mainly on the Air, 1946
Tidak ada yang bisa dikatakan kegagalan. Karena kegagalan itu lebih menarik dari kesuksesan.

24.            You always pass failure on your way to success.  ~Mickey Rooney
Kau selalu melewati kegagalan pada jalan kesuksesanmu.

25.            Nothing fails like success because we don't learn from it.  We learn only from failure.  ~Kenneth Boudling
Tidak ada yang gagal seperti kesuksesan karena kita tidak belajar dari kesuksesan. Kita hanya belajar dari kegagalan.

26.            Our business in life is not to succeed, but to continue to fail in good spirits.  ~Robert Louis Stevenson
Bisinis kita dalam hidup tidak sukses, tapi terus gagal dalam semangat yang membara.

27.            It is a mistake to suppose that people succeed through success; they often succeed through failures.  ~Author Unknown
salah yang menganggap bahwa orang sukses itu melalu kesuksesan; mereka sering sukses melalui kegagalan.

28.            The men who try to do something and fail are infinitely better than those who try to do nothing and succeed.  ~Lloyd Jones
Manusia yang mencoba melakukan sesuatu lalu gagal itu lebih baik daripada manusia yang tidak mencoba sesuatupun tapi sukses.

------------------------------------------------------------------------------------------------

1.      The future is called "perhaps," which is the only possible thing to call the future.  And the only important thing is not to allow that to scare you.  ~Tennessee Williams, Orpheus Descending, 1957
Masa depan dinamakan ‘mungkin saja,’ yang mana satu-satunya hal yang mungkin disebut ‘masa depan’. Dan hal yang paling penting adalah tidak membiarkan masa depan menakutimu.

2.      Our faith in the present dies out long before our faith in the future.  ~Ruth Benedict
Keyakinan kita saat ini lama mati sebelum keyakinan kita di masa nanti.

3.      I believe the future is only the past again, entered through another gate.  ~Arthur Wing Pinero,The Second Mrs. Tanqueray, 1893
Saya yakin masa depan hanyalah masa lalu lagi, yang masuk melalui gerbang yang berbeda.

4.      We should all be concerned about the future because we will have to spend the rest of our lives there.  ~Charles F. Kettering
Kita harus peduli akan masa depan karena kita harus menghabiskan sisa hidup kita disana.

5.      I never think of the future - it comes soon enough.  ~Albert Einstein
Saya tidak pernah memikirkan masa depan karena ia datang cukup cepat.

6.      The past can't see you, but the future is listening.  ~Terri Guillemets
Masa lalu tidak bisa melihatmu, tapi masa depan sedang mendengarkanmu.

7.      And in today already walks tomorrow.  ~Samuel Taylor Coleridge
Besok sudah berjalan di hari ini.

8.      The future is always beginning now.  ~Mark Strand, Reasons for Moving
Masa depan selalu berawal saat ini.

9.      A preoccupation with the future not only prevents us from seeing the present as it is but often prompts us to rearrange the past.  ~Eric Hoffer
Kekhawatiran akan masa depan tidak hanya mencegah kita  melihat masa kini tapi juga membuat kita menyusun kembali masa lalu kita.

10. The future, according to some scientists, will be exactly like the past, only far more expensive.  ~John Sladek
Masa depan, menurut sejumlah ahli, akan sama seperti masa lalu, hanya jauh lebih mahal saja.

11.  The trouble with our times is that the future is not what it used to be.  ~Paul Valery
Masalah dengan waktu kita adalah bahwa masa depan itu bukanlah apa yang dulu kita anggap masa depan.

12.  Tomorrow is fresh, with no mistakes in it.  ~L.M. Montgomery
Hari esok itu segar, tanpa cacat.

13.  You can never plan the future by the past.  ~Edmund Burke, "Letter to a Member of the National Assembly"
Kau tak pernah bisa merencanakan masa depan dengan masa lalu.

14.  I have seen the future and it is very much like the present - only longer.  ~Kehlog Albran
Aku telah melihat masa depan, tidak jauh beda dengan masa kini – hanya lebih lama saja.

15.  I know not what the future holds, but I know who holds the future.  ~Author Unknown
Saya tidak tahu apa yang masa depan genggam, tapi saya tahu siapa yang menggenggam masa depan.

16.  The course of life is unpredictable... no one can write his autobiography in advance.  ~Abraham Joshua Heschel
Alur hidup tidak dapat diprediksi… tidak ada orang yang bisa menulis autobiografi pagi-pagi.

17.  The future is an opaque mirror.  Anyone who tries to look into it sees nothing but the dim outlines of an old and worried face.  ~Jim Bishop
Masa depan itu cermin yang tebal. Seorang yang mencoba melihatnya tak kan melihat apapun kecuali garis suram dari wajah tua yang khawatir.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

1.           My spelling is Wobbly.  It's good spelling but it Wobbles, and the letters get in the wrong places.  ~A.A. Milne
Ejaanku tak tegak berdiri. Konon, ejaannya baik tapi goyah, dan huruf-huruf itu berada pada tempat yang salah.

2.           Devotees of grammatical studies have not been distinguished for any very remarkable felicities of expression.  ~Bronson Alcott
Penggemar pelajaran grammar dapat dibedakan dari setiap kebahagian ekspresi yang luar biasa.

3.           Correct English is the slang of prigs who write history and essays.  ~George Eliot, Middlemarch, 1872
Bahasa Inggris yang benar adalah logat manusia lupa daratan yang menulis sejarah dan esai.

4.           Grammar is the logic of speech, even as logic is the grammar of reason.  ~Richard C. Trench
Grammar adalah ilmu logika berbicara, meski ilmu logika adalah ilmu grammar akal.

5.           [A] man must be a d—d fool, who can't spell a word more than one way.  ~Author unknown, 1855, anecdote from Jamestown Journal (Thanks, Garson O'Toole!)
Seseorang pasti dianggap bodoh, yang tidak bisa mengeja satu kata lebih dari satu cara.

6.           Women are the simple, and poets the superior, artisans of language... the intervention of grammarians is almost always bad.  ~Rémy de Gourmont
Wanita itu sederhana, penyair itu mulia, buruh bahasa… karena itu, campur tangan terhadap ahli tatabahasa itu hampir selalu buruk.

7.           Ignorant people think it is the noise which fighting cats make that is so aggravating, but it ain't so; it is the sickening grammar that they use.  ~Mark Twain
Orang dungu berpikir bahwa bising kucing yang bertarung membuat hal tersebut begitu menjengkelkan, padahal tidak demikian; yang benar adalah, hal tersebut adalah grammar yang mereka gunakan begitu memualkan.

8.           When I split an infinitive, god damn it, I split it so it stays split.  ~Raymond Chandler
Ketika saya membagi sebuah infinitive, sialan, saya membaginya sehingga tetap terpisah.

9.           Nostalgia is like a grammar lesson:  you find the present tense, but the past perfect!  ~Owens Lee Pomeroy
Nostalgia itu ibarat pelajaran grammar: kalian bisa temukan present tense, tapi juga past perfect!

10.       There are grammatical errors even in his silence.  ~Stanislaw J. Le
Ada kesalahan gramatikal meski dalam keterdiamannya.
11.       Do not be surprised when those who ignore the rules of grammar also ignore the law.  After all, the law is just so much grammar.  ~Robert Brault,
Jangan terkejut ketika mereka mengabaikan aturan grammar, juga jangan terkejut ketika mereka mengabaikan aturan hukum. Pada akhirnya, hukum itu sendiri adalah grammar.

12.       Only in grammar can you be more than perfect.  ~William Safire 
Hanya pada grammar kalian bisa lebih dari sempurna.

********************************************************************************

BABASAN jeung PARIBASA

BABASAN JEUNG PARIBASA BASA SUNDA

1) Abang-abang lambé : beureum biwirna wungkul, ukur ngangeunahkeun haté nu séjén.
2) Abis bulan abis uang : panghasilan (gaji) anu pas-pasan, ngan cukup sabulaneun-sabulaneun.
3) Abong biwir teu diwengku, abong létah teu tulangan : jelema anu ngomongna sakarep-karep (ngomong teu direujeung wiwaha).
4) Atah adol : kurang ajar.
5) Ngadu angklung : papaduan, paréa-réa omong nu taya gunana.
6) Kawas aeud : nya goréng budi nya bangor.
7) Nété akar ngeumbing jangkar : sésélékét, nyorang jalan rumpil.
8) Aku-aku angga : miboga barang batur.
9) Ngaleut ngeungkeuy ngabandaleut ngembat-ngembat nyatang pinang : ngeungkeuy panjang pisan.
10) Teu nyaho di alip bingkeng : buta hurup.
11) Along-along bagja : teu tulus meunang bagja.
12) Ilang along : katuaanana, kakurangaanana, sok dipaké dina nyerahkeun.
13) Geus turun amis cau : geus ngankat berég (begér).
14) Matak andel-andeleun : matak ngurangan kapercayaan nepi ka handeueul nu nitah.
15) Nyieun piandeleun : nyieun piheueuh, ngatur carita bohong ngarah percaya.
16) Diangeun careuhkeun : diantep henteu didahar.
17) Angges-anggeusan : bébéakan.
18) Selenting bawaning angina, kolépat bawaning kilat : nurutkeun kabar angin.
19) Atah anjang : arang nganjang.
20) Beuteung ajingeun : beuteung anu bangunna kawas beuteung anjing.
21) Ngantos-ngantos awuh : geus deukeut kan ajalna.
22) Turunan tumenggung sundung, patih arit : pamoyok ka ménak turunan somah.
23) Pasrah arit : pasrah teu terus jeung hate.
24) Leleyep asu : acan saré enya.
25) Atah warah : warah.
26) Atat-utu, jelema teu nyaho di ata-utu : jelema taya kanyaho.
27) Atung-atung énéh, atung énéh atung énéh : kitu-kitu kénéh.
28) Awak sampayan : jangkung leutik, lenjang, jangjing.
29) Pucuk awian, lir awi suméar di palir : pula-pilu, plin-plan.
30) Ayak-ayak béas, nu badag moncor nu lembut nyangsang : nuduhkeun kaayaan nu henteu sawajarna.
31) Ayeuh ngora : tumerap kana turunan nu maraot ngora-ngora.
32) Hambur bacot, murah congcot : babari nyarékan, tapi béréhan.
33) Misah badan misah nyawa : teu sarua, béda sagala rupana.
34) Awak kawas badawang : jangkung gedé teu matut.
35) Bosongot badé amprotan : pilkagimireun, pasemon jagoan.
36) Kacekel bagal buntutna : katéwak luluguna.
37) Kawas kedok bakal : goréng patut pisan.
38) Jelema teu balég : jelema teu bener
39) Baleg tampélé : mangkat begér, wani ditukangeun, ari diherupeun éra kénéh.
40) Ulah lincah baliliahan : ulah pindah pamatuhan.
41) Malikkeun pangali : neruskeun carita nu katunda.
42) Tibalik pasangan : lain kitu kuduna, tojaiah jeung aturan nu bener.
43) Babalik pikir : robah lampah jadi hade.
44) Matak pabalik latah : diomongkeun ka budak nu paméréna dipénta deui.
45) Jelema balung tunggal : jelema bedas pisan.
46) Ngahurun balung ku tulang : nagkeup tuur nandakeun keur bingung atawa susah.
47) Balungbang timur jalan gedé sasapuan : iklas, beresih hate.
48) Geus labuh bandéra : geus diputus (perkara).
49) Kacanir bangban : kawiwirangan, meunang kaéra.
50) Bangbang koléntang : sagala euweuh, teu boga duit pisan.
51) Ginding bangbara : resep gigindingan jeung royal ngarah katénjo ku batur, tapi ari di imah kekéréhét.
52) Kumis bangbara ngaliang : kumis anu nyeseg kana liang irung.
53) Nepung-nepung bangkelung : ngaraketkeun babarayaan ku jalan bébésanan.
54) Ngabuntut bangkong : teu bisa mere katerangan nepi ka écés (babias) pisan atawa teu sanggup nganggeuskeun pagawéan.
55) Babanténg jurit : pamanggul jurit.
56) Banting tulang : digawé popohoan.
57) Satalén tilu baru : sarua, kitu-kitu kénéh.
58) Sabata sarimbagan : sauyunan.
59) Seuseut batan neureuy keueus : kacida seuseutna (héséna).
60) Tarik atah batan mimis : tarik pisan.
61) Tamplok-batokeun : loba teuing dibikeunan, dipaké babagi, ari sorangan teu kabagéan.
62) Batok kohok piring semplék : paparabotan nu taya hargana.
63) Gurat batu : kukuh.
64) Teu nyaho dihitut bau : tacan bisa ngabédakeun hadé jeung goring (budak).
65) Bau-bau sinduk : baraya kénéh, sanajan geus laér.
66) Taya ka bau : sagala daék, sagala beuki.
67) Gindi piker belang bayah : goring hate.
68) Kawas bayah kuda : belél pisan.
69) Kawas nu dipupul bayu : taya tangan pangawasa.
70) Dibawah tangan : teu maké saksi ti pihak resmi.
71) Ngulit bawang : ipis, henteu terus kana hate.
72) Ambekna sakulit bawang : babari ambek.
73) Moal mundur satunjang béas : teu sieun (gimir) saeutik-eutik acan.
74) Dibéjér-béaskeun : diécéskeun, ditétélakeun, dijénjtrékeun.
75) Teu béja, teu carita : teu mere (ngirim) béja pisan.
76) Béngkok tikoro : teu kabagéan kadaharan istiméwa lantaran teu datang atwa geus béakeun mantén.
77) Siga béntang kabeurangan : geulis pisan.
78) Keur béntang surem : keur apes.
79) Jaman bedil sundut : jaman baheula.
80) Kawas anu teu dibedong : kaluar asup tara meundeutkeun panto.
81) Jauh ka bedug : dusun.
82) Ngomong sabedug sakali : arang ngomong.
83) Kokolot begog : ngomong teu merenah kawas kolot (dilarapkeun ka udak atawa budak ngora).
84) Belang bayah : goréng hate, sérong.
85) Kumah ceuk nu dibendo baé : kumaha ceuk nu pangagung baé.
86) Nyeri beuheung sosonggéteun : geus lila ngadagoan nu kuduna geus datang.
87) Kawas beubeulahan térong : sakarupa pisan siga nu kembar.
88) Kawas beusi atah beuleum : geuneuk (beungeut jalma nu kacida ambekna).
89) Kawas maung meunang : biwirna lamokot beureum ku luah.
90) Kandel kulit beungeut : teu boga kaéra.
91) Beurat nyuhun beurat nanggung : kacida tumarimana, nuhun pisan.
92) Bur beureum, bur hideung hurung nangtung siang leumpang : hirup senag taya kakurang, salilana ginding.
93) Rék dibeureum rék dihideung gé pasrah kuring mah : rék dikumaha-kumaha ogé pasrah.
94) Beuteung anjingeun : beuteung anu gedé ka luhur.
95) Dibeuweung diutahkeun : dipikir bulak-balik.
96) Beuweungeun, rambay alauen (hakaneun) : ma’mur, loba dahareun.
97) Teu nyaho di alip bingkeng : teu bisa maca jeung nulis buta hurup.
98) Hampang birit : daékeun.
99) Asa dipupuk birus : ngarasa tibra hate.
100) Biwir nyiru rombéngeun : resep nyaritakeun cécék bocék jeung nu saenyana kudu dirahasiakeun.
101) Jadi sabiwir hiji : padangalem, padamuji kahadéanana.
102) Abong biwir teu diwengku : sagala dicaritakeun teu jeung jeujeuhan.
103) Bobo sapanon carang sapakan : teu puguh undak usukna teu bérés éntép-seureuhna.
104) Mobok manggih gorowong : kabeneran manggih jalan pikeun ngalaksanakeun karepna.
105) Bobot pangayon timbang taraju : pangadilan, timbangan anu adil.
106) Bodo aléwoh : bodo tapi bari daék tatanya.
107) Bodo katoloyoh : bodo bari tara daék tatanya atawa tara daék nurut kana naséhat batur.
108) Nénéh bonténg : ngogo ka budak tapi ari ambek gamapang neunggeul.
109) Naheun bubu pahareup-hareup : pahutang-hutang, nepi ka pada kagoknagih (pihutangna).
110) Kawas lauk asup kana bubu : hésé kaluar deui tina salasahiji lingkungan atawa organisasi, lantaran katalian ku jangji atawa ku aturan.
111) Asa bucat bisul : ngarasa lugina sanggeus ngaréngsékeun pagawéan anu beurat atawa sanggeus lesot tina kasusah.
112) Ngabudi ucing : kawas nbu teu karep, api-api teu haying, padahal ngasdagoan batur bongoh.
113) Kawas bueuk beunang mabuk : ngeluk jeung teu wani ngomong, lantaran rumasa boga dosa.
114) Jadi cikal bugang : pangheulana kasambut di pangparengan.
115) Naggung bugang : ditinggalkeun maot ku lanceuk jeung ku adi.
116) Leutik ringkang gedé bugang : sipat jelema, upama maot loba urusanana, sumawonna mun nepi ka ajal di panyabaan.
117) Kawas bujur aseupan : diuk teu daék cicing.
118) Caang bulan opat welas, jalan gedé sasapuan : rido pisan.
119) Murag bulu bitis : bitis.
120) Teu kaur buluan : teu kaur aya kaboga, beak deui.
121) Ngabéjaan bulu tuur : ngabéjaan ka nu geus nyaho.
122) Kawas dodol bulukan : kulit hideung diwedakeun teu rata.
123) Nyolok mata buncelik : nyarita atawa ngalakukeun hal nu matak teu ngeunah ka salah saurang atawa sagolongan anu aya di dinya.
124) Buncir leuit loba duit : beunghar.
125) Siga bungaok : goréng patut pisan.
126) Ruas bungbas : tara aya kaseubeuhan beuteung.
127) Sabuni-buni nu ngising : sanajan dibuni-buni (dirahasiakeun), pagawéan séorang mah awal ahir sok kanyahoan.
128) Buntu laku : teu bisa neruskeun usaha (pagawéan).
129) Ngodok liang buntu : geus hésé cape, ari pék teu hasil, saba aya nu ngahalangan.
130) Haying untung jadi bunting : tinimbang untung kalah rugi.
131) Buntut kasiran : korét, kumed.
132) Aya buntutna : aya terusna (tina perkara) anu nguciwakeun.
133) Katempuahn buntut maung : katempuhan kasusah atawa urusan batur.
134) Kawas anjing tutung buntut : ijigimbrang teu daék cicing, boh lantaran atoh (bungah), boh lantaran susah.
135) Aya pikir kapingburi : aya pikir atawa rasa anu timbul pandeuri.
136) Leutik burih : leutik hate, borangan.
137) Buburuh nyatu diupah béas : diajar bari meunang tunjangan meunang dua rupa kauntungan.
138) Buruk-buruk papan jati : sanajan ngéwa atawa ambek ka dulur atawa ka baraya nu landes, ari manéhna meunang kererepet mah, teu weléh haying nulungan jeung ngahampura kasalahanana, henteu téga ngantep.
139) Burung palung dulur sorangan : saharti jeung buruk-buruk papan jati.
140) Nu burung diangklungan, nu édan dikendangan: nanggap carita gedebul rahul atawa nu “ngecap” kawas nu heueuh, malah dihaja sina leuih ngabuih.
141) Teu ngalarung nu burung teu nyésakeun nu édan: ngalajur napsu sahwat satakerna geus teu pipilih deui.
142) Ngaburuy : nyaneut teu make lalawuhna.
143) Buta térong : pamoyok ka jalma nu giréng patut, turug-turug sagala beuki.
144) Caang padang narawangan : panganteb kana caang piker.
145) Cacag nangkauen : henteu bérés atawa henteu alus, lantaran mindeng ditunda tuluy dihanca deui (pagawéan atawa carita).
146) Jaman cacing dua saduit : jaman baheula pisan.
147) Teu meunang cai atah : teu dipangmeunangkeun.
148) Henteu cai hérang-hérang acan : teu disuguhan naon-naon.
149) Bisi aya ti cai ti geusan mandi : bisi aya kasigeung atawa katoél, mamaras rasana.
150) Gurat cai : teu puguh jangjina, sok robah tangtungan.
151) Hérang caina beunang laukna : hasil maksud ku jalan badami, henteu ku paksa-pirusa.
152) Kumaha kecebur caina, geletuk batuna baé : kumaha béhna, kumaha engké baé.
153) Sieun nyakclak jadi bahé : saharti jeung sieun képlok blok titamplok, sieun rugi saeutik, tapi tungtungna jadi lapur.
154) Campaka jadi di reuma : nu geulis urang lembur atawa kampong, lain pipanteseunana aya di pasisian.
155) Geura mageuhan cangcut tali wanda : geura saged pikeun bajoang.
156) Sacangreud pageuh sagolék pangkék : sagala omonganana ditedunan tara jalir jangji.
157) Meungpeung carang : api-api teu katénjo atawa api-api teu nyaho, padahal kuduna mah jadi urusan.
158) Langsung saur bahé carék : nyarita teu merenah, matak nyentug kana haté batur.
159) Kawas careuh bulan : nu diwedak kandel teuing.
160) Awéwé mah tara cari ka Batawi : awéwé mah teu kudu usaha (digawé) ka nu jauh, cukup ngawulaan salaki.
161) Wiwirang di kolong catang, nya gedé nya panjang : nyorang wiwirang gedé.
162) Geus turun amis cau : geus témbong kawanitaanana, geus mangkat begér, mun hayam jago, geus mangkat begér, mun di hayam jago, geus bijil bulu mayang.
163) Siga Si Cépot : goréng patut.
164) Si Cépot jadi raja : jalma euweuh kabisa jadi pamingpin atawa jadi kapala.
165) Kaceluk ka awun-awun : kawentar ka aman-mana
166) Ceuli léntaheun: sadéngé-déngéna, sanajan lain déngékeuneunana.
167) Moal ceurik ménta eusi : sanajan mawa wadah gedé, lain haying di béré loba.
168) Teu dibéré ciatah : teu dilogo, dicarékan.
169) Ciduh jeung reuhak : sarua goréngna atawa sarua adatna (jelema).
170) Saciduh metu saucap nyata: sakti mandraguna, bisa nagbuktikeun sagala rupa omonganana.
171) Kuru cileuh kentél peujit : ngurangana saré, nguranagan dahar, lanataran aya nu dimaksud.
172) Cirri sabumi, cara sadésa: cara, ditalingakeun lantaran kungsi boga lampah goréng.
173) Clik putih clak hérang : rido, iklas, kaluara tina hate anu bereesih.
174) Liang cocopét : tempat leutik hara-haraeun.
175) Kawas cucurut kaibunan : giréng patut sarta pikarunyaeun (jelema).
176) Geus cueut ka hareup : geus kolot, geus liwat tengah tuwuh.
177) Tara néangan nu ngising : nu hayang ditulungan sapantesna datang ka nu (rék) dipéntaan tulungna.
178) Aya cukang komo meuntas : eukeur mah aya maksud, ari hég aya alesan, atuh ngeunaheun.
179) Cukup belengur baraganaya : resep mere ka batur bari teu ngingetkeun kaperluan sorangan.
180) Kalapa bijil ti cungap : muka rasiah soranagn kalawan teu dihaja.
181) Bumi tacan nyungcung : moal waka eureun-eureun aya parobahan, moal téréh kiamat.
182) Uarang curung ngebul : jalama dusun tin u jauh pisan ka kota.
(D)
183) Dah bawang, dah kapas : jual-beuli kontan, tah barangna, tah duitna.
184) Poho ka purwa daksina : pindah pileumpangan, robah adapt jadu gedé hulu.
185) Nyieun catur taya dapur : ngarang carita teu puguh galurna.
186) Aya bagja teu daulat : meunang bagja tapi teu jadi kaberkahan atawa teu tulus meunang bagjana.
187) Sakésér daun : babari lapar deui (budak).
188) Ngadaun ngora : némbongkeun deui kamajuan, sanggeus ngalaman jaman mundur (dérah atawa kota).
189) Éléh déét : sanajan teu sapuk jeunbg hate kapaksa nyaluyuan kahayang batur, lanataran karunya.
190) Béak déngkak : geus béak tarékah.
191) Bojo dénok, sawak ledok : hirup senang, lantaran boga pamajikan tegep banda cukup.
192) Jual dedet : ngajual barang satenfgah maksa.
193) Deukeut deuleu pondok léngkah : kurang pamandangan jeung teu pati bebas dina indit-indit (awéwé baheula umumna).
194) Deukeut-deukeut anak taleus : sakitu padeukeut, teu nyaho yén aya kajadian penting di salah saurang antara maranéhanana.
195) Dihin pinasti anyar pinaggih : sagala rupa nu kaalaman ayeuna saéstuna geus ditangtukeun ti heula ku pangéran.
196) Teu didingding kelir : diceplakkeun satarabasna taya nu dipinding-pinding.
197) Kawas dodol bulukan : bebungeut hideung diwedakan teu rata.
198) Ninggalkeun hayam dudutaneun: ninggalkeun pagawéan nu can anggeus, keur kapalangna pisan.
199) Dug tinetek atawa dug hulu pet nyawa: digawé beurat taya eureunna.
200) Kaduhung tara ti heula : ngarasa hanjakal mah geus tangtu moal samémé migawé kasalahan; nu matak kudu ati-ati ulah nepi ka ahirna ngarasa kaduhung.
201) Mata duiteun : piduit pisan, kasengsrem ku duit.
202) Awéwé mah dulang tinandé : awéwé mah biasana kumaha kahayang lalaki.
203) Keur meujeuhna bilatung dulang: keur meujeuhna, parabaneun (barudak).
204) Nyaah dulang : nyaahna (ka anak) nagn ngurus dahar-pakéna baé, henteu merhatikeun atikanana.
205) Ngareuntaskeun dungus: kalaksanakeun ngawin kabogoh ti keur padangora dina umur pakokolot.
206) Kawas durukan huut: pibayahaeun anu teu kaciri sarta beuki lila beuki gedé.
207) Jéngkol aya usumna : pikeun nyindiran nu loba ékol.
208) Éléh déét: ngéléhan manéh ka sahanadapeun nu tuna (déét) luang panagalamanana, lantaran karunya, nyaah atawa kasaluhureun.
209) Teu elok teu embol: teu tembonfg-tembong, teu katénjo datang atawa balik.
210) Disuhun dina embun-embunan : ditarimakeun pisan.
211) Teu embut teu ciak : teu daek mere béja saeutik-eutik acan.
212) Mucuk eurih : léncop kawas pucuk eurih (ramo/kuku awéwé).
213) Kawas gaang katincak : répéh sapada harita, ngadadak jempling lantaran reuwas atawa embung kadéngé kun u anayar datang (nu keur ngobrol atawa kakawihan).
214) Nyoo gado : ngaheureuykeun jalma nu pantes dihormat.
215) Laér gado : sok kabitaan ku kadaharan nu aya di batur.
216) Jauh-jauh gagang : hanas jauh-jauh ogé dijug-jug, ari pék teu hasil nu dimaksud.
217) Galagah kacaahan : nganteur atawa ngalajur napsu kabawa ku batur.
218) Leutik-leutik ngagalatik : jelema leutik, tapi wanian.
219) Galégéh gado : gado.
220) Igana ragas kawas gambang : kacida kuruna nepi ka kaciri tulang-tulang igana.
221) Gancang pisan : pagawéan atawa kalakuan nu anggeusna gancang, tapi hasilna teu hadé.
222) Aya gantar kakaitan : ayah al anu teu sapuk jeung haténa tapi teu dikedalkeun, henteu iklas pisan.
223) Kawas gateuw : teu bisa liar, lantaran kasakit atawa geus rérémpo, tapi ari awak lintuh.
224) Cape gawé teu kapaké : hanas capé, ari hasil pagawéanana dicawad kun u nitah.
225) Teu gédog pangkon : teu robah tangtungan atawa cecekelan.
226) Nyium bari ngégél : muji tapi tuluyna aya pangarahanana.
227) Teu gedag bulu salambar : teu sieun saeutik-eutik acan ku ancaman nu jadi lawan.
228) Rubuh-rubuh gedang : ka (barudak) nu diajar salat berjamaah (amum) kakara nurutan ruku sujudna wungkul.
229) Kumaha geletuk batuna kecebur calna baé : kumaha béhna baé, kumaha engké.
230) Gemah ripah loh jinawi : gegek cacah jiwana sarta raharja.
231) Taya genah panasaran : teu nagndung hate, geus ngarasa puas.
232) Genténg-genténg u;ah potong : sanajan hasilna teu sabaraha keun baé tinimbang luput. Sanajan gering ripuh, muga-muga ulah nepi ka maot, sing cageur deui.
233) Getas harupateun : babari ambek, babari anggeus-anggeusan.
234) Gulak-giluk kari tuur, hérang-hérang kari mata, teuas-teuas kari bincurang : asal beunghar jadi miskin, teu boga naon-naon nu aya hargana.
235) Ginding kekempis : ginding tapi teu boga duit.
236) Hade gogog, hade tagog : hadé basa hadé tata.
237) Nya ngagogog nya mantog : nitah digawé ka batur bari prak ku sorangan atawa indit sorangan pikeun nguruskeun hiji perkara, lantaran teu bérés.
238) Sagolék pangkék sacangreud pageuh : beunang dipercaya caritana, tara jalir jangji.
239) Goong saba karia : nu datang sorangan ka nu kariaan, teu kakarana diondang atawa dicorok gawé malar katitah nagarah milu seubeuh (barangdahar).
240) Nyanggakeun beuheung teukteukeun, tikoro gorokeun, suku genténg belokeun : masrahkeun diri pikeun dihukum lanataran rumasa dosa.
241) Asa kagunturan madu : asa kacaahan madu, kacida atohna.
242) Hampang birit : daékkan dititah.
243) Hamapang leungeun : babari neunggeul.
244) Handap asor : daék ngahormat ka batur.
245) Handap lanyap : hormat tapi matak nyentug kana hate.
246) Hapa héman : taya panarima, taya pamales budi ka nu geus nyieun kahadéan.
247) Hapa hui atawa kapahui : teu jamuga.
248) Haréwos bojong : omongan nu diharéwoskeun tapi kadéngé ku ju deukeut ka nu diharéwosan.
249) Harigu manukeun : nonjol ka hareup hariguna (jelema).
250) Haripeut ku teuteureuyeun : totorosol pisan kana urusan pirejekian.
251) Getas harupateun : getas.
252) Haseum budi : leuwih loba baeud jeuntg camberut tibatan seuri atawa marahmay.
253) Hawara biwir : resep ngabéja-béjakeun perkara anu tacan tangtu bakal dilaksankeun atawa hal anu lila kénéh kana waktu dilaksanakeunana.
254) Caréham hayameun : iwal tikoro kotokeun.
255) Hejo tihang : resep pipindahan atawa ganti-ganti pagawéan.
256) Sahérang-hérang cibéas : jalma ni geus meunang kanyeri, haténa moal beresin pisan, sanajan di luarna hade.
257) Heunceut ucingeun : babari reuneuh.
258) Heuras genggerong : teu bisa ngangeunahkeun haté batur ku omongan.
259) Heureut pakéan : teu réa kaboga, saeutik panagasilan.
260) Kahieuman bangkong : siga beunghar lanataran katitipan banda batur.
261) Inggis batan maut hinis : kacida inggisna atawa paurna.
262) Hirup ku ibun gedé ku poé : sasat euweuh nun gurus, hirup kalantar.
263) Beulah hoéan : siga dibeulah hoé (tonggong munding nu lintuh pisan).
264) Huap hiji diduakeun : ngirit-ngirit sagala kaperluan sapopoé, supaya bisa nyumponan kaperluan anak atawa saha baé anu perlu dibélaan.
265) Ngarah sahuapeun sakopeun : usaha leuleutikan, néangan rejeki saharitaeun.
266) Hujan cipanon : loba ceurik.
267) Nepi ka nyanghulu ngalér : nepi ka maot (dikubur).
268) Asa nyanghulu ka jarian : teu ngeunah rasa, lantaran kudu ngadunungan ka jalma nu sahandapeun panagrtina atawa harkat darajatna.
269) Hulu peutieun : leutik teuing sirah mun dibandingekun jeung awakna.
270) Miyuni hurang, tai ka hulu-hulu : kacida bodona.
271) Teu di hurang, teu di keuyeup : parasaan mah teu di kuring (cacah), teu di ménak sarua baé.
272) Hurip gusti waras abdi : jaman feudal raja senang sarta mulya rayat cageur.
273) Dihurun suluhkeun dikompét daunkeun : disamarutkeun jeung nu boga dosa.
274) Hutang uyah bayar uyah : biasana sok diteruskeun.
275) Hutang hatong : satengah heureuy, nyapirakeun kana (boga) hutang, daék bayar, henteu entong.
(I)
276) Kawas cucurut kaibunan : cucurut.
277) Boga sawah saicak : (litotes) boga sawah saeutik.
278) Asa dina sawah pangimpian : rarasaan keur ngimpi baweaning ku hélok, padahal keur nyaring.
279) Indung hokum bapa darigama : papagon agama jeung nagara.
280) Indung suku gé moal dibéjaan : niat pageuh nyekel rasiah (baraya nu landes ogé moal dibéré nyaho).
281) Teu nginjeum ceuli teu nginjeum mata : nyaksian sorangan lain béja.
282) Ipis biwir : épés méér, babari ceurik.
283) Ipis wiwirang : kandel kulit beungeut, kurang kaéra.
284) Jadi sabiwir hiji : jadi omong (carita).
285) Jadi sendén kalémékan : jadi tungtung saur.
286) Loba jaksa : loba teuing nu mere timbangan atawa naséhat.
287) Kawas jaksi sajantung : rupa bitis anu alus.
288) Jaman cacing dua saduit : waktu nu geus lila kaliwat baréto pisan.
289) Kawas hideung pateuh jangjang : méh teu bisa walakaya lantaran teu boga nu bisa diandalkeun.
290) Nété akar ngeumbing jangkar : nyorang jalan nu tarahal.
291) Lindeuk japati : siga lindeuk tapi linghas, bisa mere budi manis tapi teu beunang dipaké kaheureuyan (wanita).
292) Budak bau jaringao kénéh : budak olol lého, budak can aya kanyaho.
293) Buruk-buruk papan jati : sanajan boga dosa, dina seuseuhanana mah ka baraya (ka dulur) moal téga ngantep upama aya karerepetna.
294) Jauh tanah ka langit : kacida pisan bédana atawa moal kajadian.
295) Jauh ka bedug, carang ka dayeuh : dusun, teu nyaho di tata adapt.
296) Matak pajauh huma : matak teu silih pikanyaah, tara silihbéré rejeki.
297) Kajejek ku hakan : hasil usaha beak ku kaperluan dahareun wungkul.
298) Ngajerit maratan langit, ngacéak maratan mega : ngajerit tarik pisan.
299) Jiga tunggul kahuru : goréng patut.
300) Henteu jingjing henteu bawa : henteu mawa naon-naon keur oléh-oléh ka nu dijugjug.
301) Aya jodo pakokolot : bisa ngajodo sanggeus padakolot.
302) Kawas jogjog mondok : cékcok, récok, gandéng kun u bareng ngaromong pabedas-bedas.
303) Asa dijual payu : cuang-cieung ditinggalkeun dipanyabaan kun u ngajak ka dinya.
304) Pa anteur-anteur julang : bulak-balik silihanteurkeun.
305) Moal néangan jurig teu kadeleu : moal nyangka ka saha-saha deui boga dosana lantaran geus teg ka si anu, tur aya buktina.
306) Kawas kacang ninggang kajang : norostos, capétang, bedas (nu pidato atawa nu nayrékan).
307) Kaceluk ka awun-awun : kamashur ka mana-mana.
308) Teu sanak teu kadang : teu boga baraya pisan.
309) Ngembang kadu : olohok.
310) Kabawa ku sakaba-kaba : kabawakeun teu puguh lampah ku batur, kapangaruhan ku batur nu teu pati eucreug.
311) Ginding kakampis : ginding tapi teu boga duit.
312) Embung kakalangkangan : embung kaéléhkeun.
313) Teu nyaho di kalér kidul : kapaider, linglung.
314) Batur ngalér ieu ngidul : lain-lainna deui jeung anu keur diomongkeun ku batur, lantaran saliwang atawa teu pati ngarti (caritaan salahsaurang nu keur ngariung).
315) Réa rambat kamaléna : réa jungjang karawatna (perkara), iwal jungjang.
316) Miyuni hui kamayung : teu payaan, katodél saeutik buruk (ngambek).
317) Caringcing pageuh kancing : taki-taki mageuhan tulak jste.
318) Kandel kulit beungeut : kurang atawa taya kaéra.
319) Ngandung hatè : ngunek-ngunek.
320) Dah bawang dah kapas : iwal bawang.
321) Tibatan kapok, anggur gawok : henteu kapok malah anggur ngahanakeun.
322) Kawas ucing kumareumbi : sagala dicabak, sagala dicekel kawas ucing keur kumincir.
323) Katindih ku kari-kari : kasangka atawa katuding, pédah aya patalina jeung kajadian nu jadi perkara.
324) Buntut kasiran : korét.
325) Asa pingges leungeun katuhu : rarasaan upama ditinggalkeun ku jalma anu pohara nalangna ka urang dina pagawéan sapopoé.
326) Muriang teu kawayaan : asa muriang lanataran kaédanan.
327) Kawas nu kékéd : teu bisa barang bawa.
328) Miyuni hayam kabiri, kuméok méméh dipacok : beresét, euweuh kawani.
329) Ulah sok ngéok méméh dipacok : ulah sok ngarasa horéam ku pagawéan, méméh dicoba.
330) Ngéplék jawér ngandar jangjang : iwal kandar.
331) Daharna sakésér daun : daharna mindeng pisan (budak).
332) Sakecap kadua gobang : babari ngambek jeung babari ngdaék (raja jaman baheula dina dongéng).
333) Kawas kedok bakal atawa kawas kedok rautaneun : kacida goréng patutna kawas kedok nu can anggeus.
334) Pariuk manggih kekeb : nyétél, nu goréng patut meunangkeun nu goréng sopak.
335) Jadi ke,mbang carita : jadi bahan carita nu narik perhatian dina riungan-riungan.
336) Geus aya kembang-kembangna : geus ayah al-hal anu nimbulkeun harepan kana hasil maksud.
337) Tugur tundan hujan poék ngarit kemit enggeus : sagala rupa paréntah geus dilakonan.
338) Nu édan dikendangan, nu burung diangklungan : ngahaminan carita nu rahul sina beuki maceuh.
339) Kuru cileuh kentél peujit : ngurangan saré jeung ngurangan dahar, tirakat.
340) Dikepung waktu buaya mangap : dikepung ku musuh nu samakta pakarangna.
341) Réa ketan réa keton : loba pare (dahareun) jeung loba duit, taya kakurang.
342) Kakeueum ku cai togé : éléh pisah ku pamajikan nepi ka dipangnyéléwérkeun cicing baé.
343) Seuseut batan neurey keueus : seuseut seuat, kacida héséna ngahasilkeun maksud.
344) Nété akar ngeumbing jangkar : sagala usaha ngahasil
345) Akar nété porot ngeumbing lésot : sagala usaha teu hasil.
346) Keuna ku lara, teu keuna ku pati : bisa jadi éléh atawa tatu, tapi moal maot.
347) Kudu bisa ngeureut pakeun : kudu bisa ngajeujeuhkeun rejeki, kudu sina mapat.
348) Asa kiamat : pohara nagarasa susahna jeung sedih luar biasa.
349) Lain palid ku cikiih : lain jelema sakaba-kaba.
350) Ngijing sila bengkok sembah : teu satia kadunungan.
351) Ti kikirik nepi ka jadi anjing : ti bubudak nepi ka sawawa.
352) Ngarangkay koja : mimiti hade, lila-lila jadi goréng.
353) Luhur kokopan : ku maki.
354) Kokoro nyénang : nu kakara beunta boga, make atawa ngalarapkeun barang lain dina perenahna.
355) Kokoro nyoso malarat rosa, lebaran teu meuncit hayam :kacida malaratna.
356) Kokoro manggih Mulad, puasa manggih lebaran : kokomoan dina waktu aya rejeki.
357) Teu asup kolem : teu asup bilangan, teu kaaku kana golongan éta.
358) Kolot kolotok : kolot euweuh kanyaho, kosong tina élmu pangaweruh.
359) Dikompét-daunkeun : dihurunsuluhkeun, disamarutkeun jeung nu boga dosa atawa jeung sabagian nu teu aleucreug.
360) Ti ngongkoak nepi ka ngungkueuk : ti bubudak nepi ka bongkok ku kakoloton.
361) Meunang kopi pait : digelendeng atawa dicarekan ku dunungan.
362) Moal nyapék mun teu ngoprék : saréatna moal barangdahar (moal meunang rejeki) mun teu usaha.
363) Peujit koréseun : isuk-isuk kénéh kudu geus dahar atawa barang dahar, elat meueusan sok nyelengit beuteung.
364) Jaman tai kotok dilebuan : jaman buhun.
365) Tikoro kotokeun, caréham hayameun : iwal hayam.
366) Nepi ka pakotrék iteuk : nepi ka padakolot pisan (nu awét laki-rabi ti keur padangora).
367) Kujang dua pangadékna : usaha anu ngadatangkeun dua rupa kauntungan atawa éwé-salaki nu pada-pada boga pangasilan.
368) Kukuh Ciburuy : teu beunang dionggét-onggét, teu daék nurut kana paham batur nu leuwih bener.
369) Kulimis kawas cucurut kaibun : goréng patut jeung matak pikarunyaeun.
370) Kandel kulit beungeut : teu boga kaéra.
371) Tinggal tulang jeung kulit : kacida begangna (nu gering ripuh).
372) Ambekna sakulit bawang : babari ambek rosa.
373) Kur’an butut : dilarapkeun ka turunan ménak geus kolot, euweuh kaboga, tapi masih kenéh gumedé.
374) Lésang kuras : teu bisa nyésakeun rejeki teundeunan.
375) Kakurung ku entik : teu kaasup kana jumlah jelema nu kudu disuguhan atawa dibéré dahar.
376) Anak tilu keur kumusut : upama geus boga anak tilu, awéwé nu teu bisa ngurus awak katénjona sok karusut, geus teu pati luis.
377) Kawas kuuk : ngedeng morongkol.
378) Sono bogoh geus kalakon, lara wiring geus kasorang : geus cukup pangalaman ngarasakeun suka-duka.
379) Dijieun lalab-rumbah : dimomorékeun, teu diajénan, dianggap teu sabaraha.
380) Sibanyo laleur : ledis, teu nyésa saeutil-eutik acan (susuguh).
381) Kawas hayam lamba : bérését (jelema).
382) Kawas langit jeung bumi : pohara bédana.
383) Hutang salaput hulu : loba pisan hutang nepi ka samara bisa kabayar.
384) Teu nyaho di lauk : teu nyaho naon nu bakal matak untung.
385) Moal jauh laukna : moal hésé piuntungeunana.
386) Kawas lauk asup kana bubu : teu bisa mundur (ngundurkeun diri), deui, lantaran geus kabeungkeut ku jangji atawa sumpah.
387) Kasép ngalénggéréng konéng : nya kasep nya ginding.
388) Ngalénghoy kawas macan teu nangan : leumpang alon tapi alus katénjona (awéwé nu lenjang).
389) Lengkah kapiceun : nyaba bari aya nu dimaksud tapi teu hasil.
390) Kasép ngalénggéréng konéng : nya kasép nya ginding
391) Ngalénghoy kawas macan tenangan : lempang alon tapi alus katénjona (awéwé nu lenjang)
392) Léngkah kapiceun : nyaba bari aya nu dimaksud tapi teu hasil
393) Lain lantung tambuh laku,lain léntang tanpa béja : lain indit-inditan teu puguh nu dimaksud,tapi aya picaritaeun anu penting
394) lésang kuras : teu bisa nyésakeun rejeki keur pikahareupeun,sok béak-béak baé
395) pabalik lètah : barangbèrè dipènta deui
396) heurin ku lètah : teu bisa nyaritakeun perkara kasalahan batur,lantaran bisi aya matakna ka ditu,ka dieu
397) abong (kèna-kèna) lètah teu tulangan : ngomong teu adeuh,kajeun matak teu ngeunah ka batur
398) lètah leuwih seukeut manan pedang : raheut hatè ku omongan leuwih peurih karasana ti batab raheut (tatu) biasa
399) manan lèwèh mending walèh : tinimbang matak susah sorangan. Mending nyarita satarabasna.
400) hayang leuwih jadi lèwèh : haying untung kalah rugi
401) leungit tanpa lebih, ilang tanpa karana : leungit euweuh urutna. Teu puguh sababna, teu matak kaharti.
402) sakuru-kuruna lembu, saregèng-regèngna bantèng : sateubogana (samalarat-malaratna) nu jeneng luhur atawa urut benghar
403) sapi anu ka bantèng : awèwè nurutkeun salaki
404) buncir leuit loba duit : taya kakurang
405) leumpang sakaparan-paran atawa leumpang nurutkeun indung suku : leumpang (nyaba) teu puguh nu dijugjug
406) hampang leungeun : resep teuteunggeul
407) panjang leungeun : cocorokot, sok pulang-paling.
408) tiis leungeun : jadian pepelakan
409) teu kaleungitan peuting : tacan kajadian salaki sapeuting jeput euweuh di imah (ciri-ciri teu mangduakeun)
410) leuweung ganggong simagong-gong, leuweung si sumenem jati : leuweung geueuman pikakeueungeun
411) najan dibawa kana liang cocopèt, moal burung nuturkeun : dibawa kamana-mana ogè daèk (awèwè ku salakina)
412) salieuk bèh : sagala nyampak taya kakurang
413) ngdeupaan lincar : deupa
414) kawas anjing kadempèt lincar : anjing
415) lindeuk japati : siga lindeuk tapi linghas, upama dideukeutan enya-enya, ngejat (parawan)
416) ngalintuhan maung kuru : nèangan pibahayaeun
417) urang kampung bau listing, cacah-rucah atah warah : jelema dusun
418) gemah ripah lohjinawi : gemah
419) kawas nu meunang lotrè : meunang rejeki gedè (duit) nu teu disangka-sangka.
420) geus apal luar jerona : geus nyaho kana kalakuan jeung tabèat jalma (lahir-batina)
421) Luhur kokopan atawa luhur pamakanan : gumedè, pangkat luhur, pangkat anu gedè kakawasaanana
422) Kapiheulaan ngaluluh taneuh : hudang kabeurangan
423) Lungguh tutut bodo kèong, sawah sakotak kaider kabèh : siga lungguh katènjona padahal bangor
424) Asa kagunturan madu, kaurugan menyan putih : kacid bungahna jeung ngarasa bagjana
425) Nista, maja, utama : sakali kurang hade, dua kali meujeuhna atawa sedeng, tilu kali cukup.
426) Teu aya geuneuk meuleukmeuk : beresih hate teu ngunek-ngunek.
427) Hideung ogè buah manggu, matak tigurawi bajing : nyolong bade : sanajan luarna (cangkangna) hanteu pikabitaeun, jerona (eusina) mah matak deudeuieun.
428) Harigu manukeun : dada jelema anu nunjol kahareup.
429) Mata dijual ka peda : dilarapkeun kanu malaweung, nepika teu awas kanu disanghareupan (mata peda molotot taapi teu nènjo)
430) Geus bijil bulu mayang : geus balèg, mimiti begèr (budak lalaki); band. Geus turun amis cau.
431) Maung ompong, bedil kosong, karèta kosong : jelema anu boga komara mah geus teu nyekel kakawasaan (dongkol) ogè teu welè dipikasèrab.
432) Ngepung mèja : dariuk sakulilingeun mèja, rèk dalahar.
433) Dahar kawas meri : uprat-aprèt, ngaraèmèh (budak).
434) Meubeut meulita : mamawa kana balukarna nu goring, pipilueun kana pacèngkadan batur, balukarna bias meubeut meulit ka urang.
435) Minda rupa : salin rupa
436) Mipit teu amit ngala tèa mènta : maling
437) Kokoro manggih mulud : makmak-mekmek, kokomoan barang dahar.
438) Murah sandang murah pangan : loba (teu kurang) pakèeun, jeung dahareun (di nagara nu raharja)
439) Muriang teu kawayaan : kalah wowotan teu kuat nyangga lara ati, upama anu keur kabungbulengan
440) Beute*90ung mutriktrik berekat meunang ; nutas dahar seubeuh di nu hajat ari balik mawa berekat deuh.
441) Nènèh bontèng : bontèng
442) Hirup teu net paèh teu hos : terus-terusan gering ripuh, tapi teu maot; hirup teu walagri tarus-teursan.
443) Ngeunah angeun ngeunah angen : hirup senag, cukup dahar-pakè sarta runtut raut jeung pamajikan.
444) Ngeunah èon teu ngeunah èhè : hayang ngeunah sorangan baè, teu ngingetkeun kapentingan batur, taya arang-iringna.
445) Nya di hurang, nya di keuyeup : boh di hurang, boh di keuyeup; boh di mènak boh di kuring atawa cacah, kateungeunah (hatè) mah sarua baè.
446) Nya ngagogog nya mantog : gogog, lail-ainna deui
447) Teu nyaho di hitut bau atawa teu nyaho di cedo : teu loba pangalaman, dusun atawa balata-boloto kènèh, can boga temah wadi.
448) Misah badan misah nyawa : teu sarua boh lahir, boh batin (dua jalma)
449) Didagoan ku sèèng nyèngsrèng : sèèng
450) Nyiruan teu resepeun nyeseup anu pait-pait : umumna jalma tara resep sosobatan jeung nu miskin.
451) Jelema sok keuna ku owah gingsir : umumna jelema maah sok robah tangtunganana tara kuat nahan gogoda
452) Padu (moal) buruk digantung : perkara moal ruksak ku ditunda (-tunda), masrahkeun perkara anu diparebutkeun ka pangadilan
453) Pait daging pahang tulang : mulus awak, langka katerap kasakit, tara radang atawa borok ; band. Amis daging
454) Geus karasa paitpeuheurna : geus kaalaman sagala rupa nu teu ngeunahna atawa nu matak susahna
455) Pageuh kancing, loba anjing : caringcing
456) Teu mais teu meuleum : teu pipilueun kana urusan nu jadi carita, malah teu nyaho-nyaho acan
457) Papais-pais paray : patèèp kawas paray nu dipais (jalma loba nu ngaredeng di tempat nu heurin, nyanghuluna di paselangkeun)
458) Luhur pamakanan : luhur kokopan
459) Ti batan meunang pala anggur meunang palu : ti batan meunang pujian atawa buruhan karah kacarèkan
460) Kawas leungeun nu palid : ngopèpang, sagala dicabak atawa dicekel.
461) Teguh pancuh : pageuh pamadegan
462) Panjang leungeun : leungeun
463) Panjang lèngkah : jauh panyabaan, henteu kagok indit-inditan
464) Pondok jodo panjang baraja : sajan pondok jodo, sing nuluy (ulah pegat) jadi baraya 
465) Pait paria : pait ngeunah atawa pait ogè ngeunah (didahar)
466) Rèk dijieun jimat paripih : awèwè ku lalaki nu kacid dipikabogoheuna, upama daèkeun dikawin.
467) Pasrah arit : pasrah luarna atawa basana wungkul, henteu terus jeung hate.
468) Gèpèng kawas pèpètèk : hirup muritik pisan.
469) Gorèng peujit : gorèng hatè, dengki.
470) Nya picung nya hulu maung : sarua jeung ngarujak sentul, harè-harè, batur ngalèr ieu ngidul (jawaban atawa dina paguneman)
471) Ambek nyedek tanaga midek : kacida ambekna, tapi teu bias ngalawan, lantaran moal pikuaten.
472) Sabobot sapihanèan; sareundeuk saigel, sabobot sapihanèan, sabata sarimbaga : rempug sauyunan, sabagja-sacilaka
473) Mending kendor ngagèmbol tinimbang gancang pincang : ari digawè atawa nguruskeun perkarakudu tartib, ulah garudas-garidus, supaya hasilna nyugemakeun.
474) Pindah cai pindah tampian : nyaluyukeun diri kana adapt jeung kabiasaan di tempat anyar.
475) Pindah cai dibawa tampianana : aya di pangumbaraan (tempat anyar) mageuhan adapt kabiasaan di tempat asal
476) Dagang pindang ka Cirebon : dagang barang ka tempat nyieun èta barang (moal laku)
477) Piruruhan dikatengah-imahkeun : nu dusun dipilukeun kana riungan atawa gempungan nu loba kanyahona.
478) Lindeuk piteuk : lindeuk japati 
479) Rokrok pondoheun : getas harupateun.
480) Kawas jogjog mondok : jogjog, ks anu nuduhkeun ukuranana.
481) Pondok nyogok panjang nyugak : garihal, teu matak resep ngadèngèkeunana (caritaan)
482) Asa dipopokan tai : ngarasa pohara diwiwirang
483) Trong kohkol morongkol, dur bedug murungkut : pikeun nuduhkeun jelema anu kedul hudang subuh.
484) Nètè porort ngeumbing lèsotba : sagala usaha (akal tarèkah teu hasil)
485) Pucuk awian : pula-pilu teu boga tangtungan sorangan.
486) Tugur tundan, susuk bendung,ngepung maung, mènak kudu kapundayan : jaman mènak murba (baheula)
487) Mantak muringkaka balu punduk : matak murinding bulu pundul
488) Undur kadeuleu punduk, dating kadeuleu tarang : terus –terang, hanteu ngalèos kitu baè dina nyieun indit atawabalikt tèh,tapi bèbèja heula.
489) Saluhurna punduk, tara ngaliwatan hulu : sakumaha pinterna murid (waktu harita), moal leuwih pinter ti guruna.
490) Mundur papan kalawan tulis : kadesek atawa kadèsèh ku musuh, nepi ka nya pasukan (tentara) nya rèngrèngan (pamarèntah) kapaksa mundur
491) Mupugkeun tai kanjut : kariaan leuwih gedè ti biasana, lantaran ku ijiran moal kariaan deui (ngawinkeun atawa nyunatan anak bungsu)
492) Puraga tamba kadengda : dapon, darapon, asal baè, tamba hanteu.
493) Milih-milih rabi, mindah-mindah rasa : ganti pamajikan sugan leuwih ngarepok
494) Lali rabi tègang pati : poho ka pamajikan jeung tèga kana nyawa pikeun ngabèla nagara jeung bangsa
495) Poèk mongklèng buta radin : poèk pisan
496) Raga papisah jeung nyawa : maot
497) Lieuk euweuh ragap taya : malarat, taya kaboga
498) Kawas Rama jeung Sinta : nurub cupu, nu kasèp jeung nu geulis
499) Rambay alaeun,raweuy beuweungeun : subur ma’mur loba dahareun hasil tani
500) Kumaha ramèna pasar : pula-pilu, kumaha guyubna batur jenuk balarèa
501) Sepi paling towong rampog : aman, kerta raharja.
502) Asa penggas rancatan : leungteun batur nu sok nalang dina pagawèan.
503) Ranggaèk samèmèh tandukan : sawanda jeung beunghar mèmèh boga atawa jeneng mèmèh pangkat.
504) Hapa-hapa ogè ranggeuyan : miskin-miskin ogè boga salaki (aya keur pakumaha).
505) Teu boga piker rangkrpan : bolostrong, teu boga curiga, teu boga timburu.
506) Tunggul dirarud (diparud) catang dipumpak : taya nu dihiding, euweuh kasieun, sagala dirempak.
507) Asa rawing daun ceuli : mindeng ngadèngè omongan anu teu ngeunah.
508) Ngarawu ku siku : hayang loba pangasilan ku rupa-rupa usaha anu tungtungna teu kaurus.
509) Muga sing ngarèndèkèh manna sèrèh, ngarandakah manna manjah : sing loba turunan.
510) Kawas bodor rèog : jelema nu dina tingkah-lakuna pikaseurieun.
511) Dogdog pangrèwong : sakadar ngabantu sautak-saeutik, teu boga tugas nu penting.
512) Pangeprak reumis : purah diutah-ètah, ngajalankeun pagawèan nu lumayan.
513) Sabata sarimbagan : layeut, sauyunan, tara pasalia piker.
514) Leutik ringkang gedè bugang : sanajan waruga leutik (dibandingkeun ka kuda,munding upamana) tapi mun maot dinyabaan, jelema mah gedèurusanana.
515) Kawas kabudak rodèk hulu : ngahina, kawas ka jelema nu bodo atawa kawas ka budak nu bolon kènèh.
516) Nu borok dirorojok, nu titeuleum disimbeuhan : nu keur susah dipupuas, ditambahan kasusahna.
517) Biwir nyiru rombèngeun : sagala dicaritakeun, sanajan nu teu perlu kadèngè ku batur.
518) Pada rubak sisi samping : pada gedè ma’lum, pada gedè hampura.
519) Cacah rucah atah warah : cacah bolongkotan, taya pisan turun rada bèh luhur jeung taya kabisa (kanyaho).
520) Maung sarungkum : tunggal baraya, lain nu lian (sakaruhun) tapi dina bendengna alahbatan jeung deungeun-deungeun haseum.
521) Kawas jelèr kasaatan : teu daèk cicing (barudak).
522) Taya halodo panyadapan : taya eureunna (pasèa, dicarèkan, jst)
523) Sumput salindung : boga kalakuan anu ulah kanyaahon ku batur(salaki ku pamajikan atawa sabalikna).
524) Suku sambung leumpang, biwir sambung lèmèk : darma nepikeun maksud batur, lain niat sorangan.
525) Kawas hayam panyambungan : talamba-tolombo dina riungan lantar euweuh nu wawuh.
526) Ngeunah nyandang, ngeunah nyanding : hirup senang lantaran cukup pakè jeung nyandingkeun pamajikan nu satia.
527) Mindingan beungeut ku saweuy : nèmbongkeun budi parangi nu bias ka jelema nu dipikangèwa, api-api resep baè.
528) Kawas birit sèèng : hideung lestreng (kulit jelema)
529) Jelema pasèsaan : jelema nu kungsi gèlo; saeutik mahi, loba nyèsa, bias ngatur rejeki.
530) Taktak asa semplak : asa potong; nyeri lantaran tas nanggung atawa manggul nu kacidabeuratna.
531) Rejeki kaseser ku hakan : rejeki bèak ku dipakè barangdahar
532) Matak tibalik aseupan : matak teu bias nyangu.
533) Seuseut batan neureuy keueus : keueus.
534) Hurung nangtung siang lempang : beunghar sarta dipakè ngaginding.
535) Aya disihung maung : loba hubungan jeung gegedèn jadi babari meunang pitulung
536) Disiksik dikunyit-kunyit, dicacag diwalang-walang : dihukum beurat; pisan, dihukum pati.
537) Lembur singkur, mandala singkah : tempat nu nyumput sarta jauh.
538) Kawas Rama jeung Sinta : nurub-cupu, nu kasèp jeung nu geulis.
539) Kawas siraru jadi : riab ka mana-mana (jalma loba)
540) Ngijeum sirit ka nu kawin : nginjeum barang (parabot) anu keur nu bogana kacida perluna jeung ngan sakitu-kituna.
541) Pondok nyogok, panjang nyugak : pondok tapi mantak nyentug kana hate (caritaan)
542) Sonagar huma : sonagar tapi kaciri dusun dina basa jeung paripolah.
543) Nyeri peurih geus kapanggih, lara wirang geus kasorang : sagala rupa dodoja hirup geus kaalaman.
544) Nyeri beuheung sosongkèteun (sosonggèteun) : kesel ngadagoan nu rèk dating, mindeng ngalieukan nepi ka aya nyeri beuheung.
545) Jangji pasang subaya : ngayakeun perjangjian.
546) Naheun bubu pahareup-hareup : pahutang-hutang, pada-pada boga pihutang.
547) Deukeut-deukeut anak taleus : teu nyaho yèn baraya, padahal geus lila padeukeut imah.
548) Tèmbong tambagana : kanyahoaan kagorèngan hatèna atawa lampahna nu asalna disumput-sumput.
549) Tamplok batokeun : bèrèhan atawa balabah teuing nepi ka teu ngingetkeun kana kaperluan sorangan.
550) Jauh tanah ka langit : kacida bèdana (kaayaan nagara urang jaman jajahan jeung jeung ayeuna)
551) Ngadagoan kuda tandukan : ngaharepkeun perkara nu mustahil bias kajadian (sarua jeung ngadagoan belut buluan oray jangjangan)
552) Tungkul ka jukut tanggah ka sadapan : tungkul 
553) Tarajè nanggeuh, dulang tinandè : sadia ngajalankeun parèntah
554) Moal ditarajèan : teu sieun (wani) 
555) Kawas tatah : teu hideng sorangan (digawè) kudu dititah (diparèntah) baè
556) Taya dunya kinasihan : euweuh barang nu dikorètkeun pikeun kabagjaan jalma nu dipikanyaah
557) Moal nèngan jurig teu kadeuleu : jurig 
558) Taarna teja mentrangan : tarang anu alus kawas anu aya cahayaan.
559) Ditangtang-ditèngtèng dijieun bontèng sapasi : digulang-gaper
560) Kawas beubeulahan tèrong : sarua pisan rupana (budak kembar)
561) Disusul tepus : disusul atawa ditèangan terus, nepi ka beunang (nu boga dosa)
562) Haripeut ku teuteureuyeung : gampang kagoda ku dibibitaan bakal meunang untung.
563) Tiis ceuli hèrang mata : ngarasa sugema, taya kahariwang, taya kasusah; ngeunah dèdèngèan ngeunah tètènjoan.
564) Tiis dingin paripurna : sampurnaning tiis piker, tibra hate; teu lada atawa teu karasa uyahna (kadaharan)
565) Tiis-tiis jahè : teu kaciri pahibut dina nyanghareupan kariaan.
566) Ngukur ka kujur nimbang ka awak : mikiran sarup. Perkara luyu hanteuna jeung kaayaan diri sorangan.
567) Kawas toèd : beuki ngomong, cèlèmbèng (budak)
568) Torojog tanpa larapan : datang teu ngiberan heula, 
569) Trong kohkol morongkol dur bedug murungkut : keur nu ngedul hudang subuh.
570) Teu tuah teu dosa : teu mais teu meuleum, teu boga kasalahan nanaon.
571) Satuduh metu, saucap nyata : sipat nu luhung èlmuna, sagala rupa kasauranana aya buktina.
572) Tukuh Ciburuy : tukuh kaleuleuwihi, sanajan tètèla tangtunganana teu pati bener atawa moal aya matakna upama dirobah ogè.
573) Teu boga tulang tonggong : teu boga tatalang raga, teu boga tangtungan nun pasti (pucuk awian)
574) Asa katumbu umur : ngarasa atoh ditulungan dina keur aya kasusah.
575) Numbuk disuè : ninggang atawa meneran keur suè sawatara kali.
576) Kawas tunggul kahuru : gorèng patut (jelema).
577) Satungkebing langit (satangkaring jagat) : sakuliah dunya.
578) Ulah maot manggih tungtung, ulah paèh manggih bèja : sing bener waktu keur hirup, supaya ulah diaromongkeun dimana geus maot.
579) Nungtut bari ngeusi : usaha ngulik èlmu atawa ngumpulkeun rejeki saeutik-saeutik nepi ka aya buktina.
580) Èlmu tungtut dunya siar, sukan-sukan sakadrna :hirup kudu bari nyiar èlmu pkeun kasalametan dunya ahèrat, sarta kudu sigar tengah.
581) Moal ngejat satunjang bèas : wani ngayonan musuh nepi ka kumaha baè moal mundur satapak.
582) Gunung tanpa tutugan sagara tanpa tepi : taya wates-wangena.
583) Tutus langkung, kèpang halang : omongan atawa caritaan anu salah pokpokanana atawa teu pati merenah.
584) Sanajan nepi ka bias ngukir langit : sanajan sakumah pinterna.
585) Melengkung umbul-umbulna, ngerab-ngerab bandèrana : ngaganbarkeun iring-iringan atawa kaayaan di tempat pèsta.
586) Hanteu unggut kalinduan, hanteu gedag kaanginan : pageuh nyekel tangtungan sorangan, hanteu kapangaruhan ku ruruba.
587) Ngusap birit bari indit : ninggalkeun pasamoan teu bèbèja, malah bari semu keuheul.
588) Mani hayang utah iga : ngarasa kacida sebelna, nènjo atawa ngadèngè kalakuan batur nu pikaijideun.
589) Èncèr uteuk : calakan, pinter
590) Abong biwir teu diwengku : ngomong teu jeung adeuh dina nyarèkan.
591) Miyuni hayam kabiri : jejerih, leutik burih.

 *********************************************************************************************************************************

BABASAN  SUNDA dina arti bahasa INDONESA
bagean ka  1

1. Abang-abang lambé
Baik ucapannya saja sekedar untuk menyenangkan orang lain.

2. Adat-adatan
Memiliki watak atau karakter tidak baik, mudah marah.

3. Adil palamarta
Sangat adil

4. Ahli leleb
Kesukaannya hanya makan

5. Ajak Jawa
Mengajak orang tidak sepenuh hati sekedar berbasa-basi saja.

6. Akal bulus
Akal licik
7. Akal licik
Akal jahat

8. Akal koja
Pandai kepada hal-hal yang jelek

9. Aki-aki tujuh mulud
Sudah sangat tua

10. Aku-aku angga
Mengaku memilikinya padahal kepunyaan orang lain

11. Alak paul
Sangat jauh

12. Alak-alak cumampaka
Meniru-niru atau ingin menyamai orang yang lebih tinggi derajatnya.

13. Alamat
Pertanda atau ciri-ciri yang berupa impian, kedutan atau kejadian alam seperti gempa, angin, dsb.

14. Along-along bagja
Tidak jadi mendapatkan kebahagiaan

15. Alus laur hadé omé
Baik penampilannya (baik laki-laki maupun perempuan)

16. Alus panggung
Baik penampilannya

17. Ambekna sakulit bawang.
Mudah marah.

18. Ambek sadu santa budi
Tidak memperlihatkan rasa marah.

19. Ambon sorangan
Mencintai orang yang tidak memikirkan dirinya

20. Amis budi
Baik hati, bila berbicara selalu tersenyum

21. Amis daging
Mudah terserang penyakit

22. Anak hiji keur gumeulis,
Anak dua keur gumunda,
anak tilu keur kumusut
Wanita yang memiliki satu anak tampak cantik,
dua anak dapat memikat,
dan tiga anak tampak kusam.

23. Anak emas
Anak yang sangat disayangi orang tuanya; pekerja yang paling disayangi majikan/atasan
24. Anggeus-anggeusan
Habis-habisan (habis benar)

25. Apal cangkem
Hafal dengan isi buku tetapi tidak paham atau tidak mengerti.

26. Asa bucat bisul
Merasa senang karena telah keluar dari kesusahan atau menyelesaikan pekerjaan yang dirasakan berat.

27. Asa dipupuk birus.
Merasa senang hati.

28. Asa dipupul bayu.
Merasa tidak berdaya.

29. Asa dina pangimpian
Terasa dalam bermimpi, tidak percaya apa yang terjadi.

30. Asa katumbu umur
Sedang kebingungan ada yang menolong.

31. Atah adol
Kurang ajar.

32. Atah anjang
Jarang bersilaturahmi.

33. Atah sasar
Kurang pertimbangan, tidak diselidiki dahulu kebenarannya.

34. Atah warah
Kurang ajar.

35. Ateul biwir
Mau terus berbicara meskipun tidak perlu diceritakan.

36. Ati asa digerihan
Merasakan sangat sakit hati.

37. Awak kawas badawang
Jangkung tinggi besar serta jelek.

38. Awak sabeulah
Hidup sendirian karena telah ditinggal suami/istri.

39. Awak sampayan
Tubuh yang memakai pakaian apa pun kelihatannya bagus/pantas.

40. Awét rajét
Hidup berumah tangga, tetapi sering bertengkar.

41. Awéwé dulang tinandé
Seorang istri harus setia kepada suami.

42. Awéwé mah gedé bendunganana
Dalam menghadapi ajakan yang tidak baik, perempuan lebih kuat bertahan daripada laki-laki.

43. Aya astana sajeungkal.
Hal yang tidak mungkin (mustahil).

44. Ayak-ayak béas, nu badag moncor,
nu lembut nyangsang.
Menunjukkan hal yang tidak sewajarnya.

45. Aya bagja teu daulat
Akan mendapat kebahagian, tetapi tidak jadi.

46. Aya buntutna
Ada kelanjutannya dari masalah sebelumnya.

47. Aya di sihung maung
Berada di tempat yang berbahaya.

48. Aya gantar kakaitan
Ada keterkaitan masalah.

49. Aya haté
Ada perasaan cinta.

50. Aya jodo pakokolot
Berjodoh setelah berusia lanjut karena masing-masing ditinggal pasangannya.

51. Aya kélong néwo-néwo
Ada seseorang yang tak berkepentingan menggangu kegiatan.

52. Aya nu dianjing cai
Ada yang dikehendaki.

53. Aya pikir ka pingburi
Ada pikiran atau perasaan yang datang kemudian atau belakangan.

54. Aya pikir kadua leutik
Ada perasaan cinta.

55. Ayang-ayangan
Hidup rukun berdampingan.

56. Ayang-ayang gung
Hidup rukun rakyat dan pemimpin.

57. Ayeuh ngora
Usia masih mudah tetapi sering sakit

58. Babalik pikir
Berubah perilaku menjadi baik.

59. Babanténg jurit
Pemimpin peperangan/penjaga keamanan.

60. Balég tampélé
Masih belum dewasa.

61. Bali geusan ngajadi
Tanah air atau tempat kelahiran.

62. Balik jinis
Impas (tidak untung dan tidak rugi).

63. Balik ngaran
Meninggal di perantauan.

64. Balungbang timur, caang bulan opat welas,
jalan gedé sasapuan
Tidak ada pikiran dan perasaan jelek, bersih hati.

65. Bangbang koléntang
Serba sulit, tidak punya uang sama sekali.

66. Batok kohok, piring semplék
Perkakas rumah tangga yang tidak ada harganya.

67. Batur ngalér ieu ngidul
Diajak berbicara, tetapi pembicarannyaanya tidak sejalan.

68. Bau-bau sinduk
Masih ada ikatan saudara, meskipun agak jauh.

69. Béak déngkak
Berusaha sekuat tenaga untuk mendapatkan sesuatu tetapi tidak berhasil.

70. Bedah bendungan
Amarahnya keluar semua

71. Begér mindo
Sudah berkeluarga, mencintai lagi perempuan atau pria lain (puber kedua).

72. Beukah kawaya
Perut yang membesar karena sakit lever.

73. Beunghar méméh boga
Berperilaku seperti orang kaya, padahal miskin.

74. Beurat birit
Malas bekerja atau sulit disuruh.

75. Beuteung anjingeun
Keadaan perut seseorang yang lebih besar ke atas.

76. Bisa ka bala ka balé
Dapat menyesuaikan diri dengan berbagai situasi dalam hal positif.

77. Bisa lolondokan
Dapat menyesuaikan diri dengan berbagai situasi dalam hal tidak baik.

78. Bobor karahayuan
Mendapat musibah atau kecelakaan.

79. Bobot pangayon timbang taraju
Pengadilan, keputusan yang adil.

80. Bodo aléwoh
Meskipun bodoh, tetapi biasa bertanya, akhirnya menjadi pintar.

81. Bodo katotoloyoh
Sangat bodoh.

82. Boga pikir rangkepan
Tidak berpikiran polos.

83. Boga sawah saicak
Keadaannya sangat miskin.

84. Bogoh nogéncang
Memiliki rasa cinta, tetapi tidak dilayani.

85. Bongkok méongeun
Postur tubuh yang punggungnya bungkuk.

86. Bosongot badé amprotan
Bertubuh tinggi besar dan menyeramkan.

87. Borangan ku surak
Merasa takut karena berada di tengah-tengah banyak orang.

88. Bru di juru bro di panto
Orang yang kaya raya.

89. Budak bau jaringao
Anak yang belum dewasa.

90. Budak olol lého
Anak yang belum dewasa.

91. Budak rodék hulu
Anak yang kotor dan menjijikan.

92. Bujang jengléngan
Jejaka yang tampan.

93. Bujang tarangna
Mengaku-ngaku sebagai jejaka.

94. Buncir leuit loba duit
Orang yang kaya raya.

95. Buntu laku
Tidak jadi berpergian karena ada halangan sehingga bingung apa yang harus dilakukan.

96. Buntut kasiran
Orang yang pelit.

97. Bur beureum bur hideung
Orang yang serba ada dan pandai berdandan.

98. Buta térong
Seseorang yang parasnya jelek sekali.

99. Caang padang narawangan
Bersih hati dan pikiran.

100. Cacag nangkaeun
Memotong sesuatu tetapi kurang bagus.

101. Cacah rucah atah warah
Menunjukkan seseorang yang kurang berpendidikan dan bukan anak pejabat.

102. Cacarakan
Beru belajar dari permulaan.

103. Cacing cau
Rakyat jelata yang tidak diperhitungkan.

104. Cadu mungkuk haram dempak
Sumpah karena tidak melakukan sesuatu.

105. Campaka jadi di reuma
Menunjukkan gadis cantik yang berada di kampung.

106. Campur kaya
Kaya karena ada barang orang lain.
107. Campur tangan
Turun campur kepada urusan orang lain.

108. Ceplak pahang
Berbicara langsung tanpa memikirkan perasaan orang lain.

109. Ceuli léntaheun
Mudah terbangun dari tidur sebab mendengar suara.

110. Cilaka dua belas
Celaka besar.

111. Ciri sabumi cara sadésa
Setiap daerah memiliki adat kebiasaan masing- masing.
112. Clik putih clak hérang
Bersih hati dan pikiran.

113. Cruk-crek
Seseorang yang mudah kawin cerai.

114. Cucuk panon
Menjadi penghalang dalam melakukan sesuatu

115. Cucuk rungkang
Sesuatu yang wujud besar, tetapi kurang manfaatnya.

116. Cukang tara néangan nu ngising
Orang yang butuh bantuan seharusnya datang kepada yang akan membantunya.

117. Cukup belengur
Orang yang banyak memberi kepada orang lain, tetapi dia sendiri kekurangan.

118. Daék medu
Ucapan sumpah seseorang yang tak merasa bersalah

119. Dahar kawas meri
Makan dan minum acak-acakan.

120. Daharna sakésér daun
Makan seadanya, hanya nasi saja, tanpa lauk-pauk.

121. Dah bawang dah kapas
Jual beli secara tunai.

122. Dédéngé tara
Pernah mendengar, tetapi belum pasti betul kebenarannya.

123. Deukeut-deukeut anak taleus
Meskipun berdekatan, tetapi tidak tahu ada kejadian penting.

124. Deukeut deuleu (pondok lengkah)
Kurang pengalaman.

125. Deungeun-deungeun haseum
Mengaku-ngaku sebagai saudara.

126. Diadukumba(ng)keun
Diselaraskan atau disesuaikan supaya tampak bagus.

127. Dibabuk lalay
Disingkirkan tanpa belas kasihan.

128. Di bawah tangan
Perjanjian tidak ada saksi secara resmi.

129. Dibéjérbéaskeun
Dijelaskan secara panjang lebar.

130. Dibeuweung diutahkeun
Dipikir dengan matang.

131. Didagoan ku sééng nyéngsréng
Mencari nafkah hanya untuk menutupi kebutuhan makan sehari saja.

132. Didago-dago tilewo
Dinanti-nanti dengan waktu yang lama, tetapi yang dinantikan tidak juga muncul.

133. Dihin pinansti anyar pinanggih
Kehidupan manusia telah ditentukan yang
Maha Kuasa.

134. Dihurunsuluhkeun, disakompétdaunkeun.
Kesalahan seseorang disamaratakan dengan anggota
kelompok lainnya karena sering bersama-sama.

135. Dijieun lalab rumbah
Hanya dijadikan hal-hal yang kurang berguna.

136. Dikeprak reumis
Disamaratakan.

137. Dikerid peuti
Semuan anggota keluarga diikutsertakan dalam suatu kegiatan.

138. Dikepung wakul buaya mangap
Dikepung oleh musuh dengan senjata lengkap.

139. Dinangna-néngné
Dimanja; dijaga dengan sangat hati-hati.

140. Dipaké cocok conggang
Diperlakukan dengan tidak baik.

141. Dipisudi méré budi
Disayangi, tetapi membalas dengan kejelekan.

142. Disiksik dikunyit-kunyit
Dicacag diwalang-walang
Diperlakukan semena-semena.

143. Disuhun dina embun-embunan
Sangat berterima kasih karena sudah diberi
Pertolongan; tidak melupakan jasa orang lain.

144. Disusul tepus
Melanjutkan kegiatan yang dilakukan sebelumnya.

145. Ditangtang-diténgténg, dijieun bonténg sapasi
Disayangi dan dimanja.

146. Dosa salaput hulu
Terlalu banyak dosanya.

147. Dug hulu pet nyawa
Berusaha sekuat tenaga.

148. Dug tinetek
Bekerja dengan sekuat tenaga.

149. Duit pait
Memegang uang, tetapi bukan miliki pribadi.

150. Duit panas
Memegang uang, tetapi bukan punya sendiri.

151. Ĕléh déét
Mengalah kepada orang lain.

152. Ĕlmu sapi
Mengikuti sesuai dengan kemauan pimpinan.

153. Ĕlmu tumbila
Picik atau ingin menang sendiri.

154. Éra parada
Merasa malu melihat perilaku orang lain yang tidak
senonoh; mendapat malu yang besar sekali.

155. Embung kakalangkangan
Tidak mau dikalahkan oleh orang lain.

156. Euweuh élmu panungtungan
Tidak usah sombong, kemampuan manusia terbatas

157. Galak sinongnong
Menginjak dewasa dan mulai menyukai lawan jenis, tetapi belum berani berhadapan/mengungkapkan.

158. Galak timburu
Pencemburu.

159. Galégéh gado
Baik ucapannya saja.

160. Gancang pincang
Bekerja cepat dan tergesa-gesa, tetapi hasilnya tidak memuaskan.

161. Gantung déngé
Mendengarkan pembicaraan seseorang, tetapi terpotong, dan tidak berlanjut.

162. Gantung teureuyeun
Masih ingin menikmati makanan, tetapi sudah habis. Sedang menikmati makan, tetapi terpotong ketika dilanjutkan terasa tidak nikmat lagi.

163. Garo-garo teu ateul
Pusing karena ada masalah, akhirnya menggaruk-garuk kepala, yang sebenarnya tidak merasa gatal.

164. Garo singsat
Tingkah laku seseorang, biasanya wanita, berjalan ke sana ke mari sambil menarik bagian bawah pakaiannya ketika mendengar berita yang mengkhawatirkan.

165. Gedé-gedé ngadagé
Hanya tubuhnya yang besar, tetapi tidak ada keberanian.

166. Gedé gunung pananggeuhan
Merasa bangga dan percaya diri karena ada orang yang diandalkan.

167. Gedé hulu
Sombong

168. Gemah ripah loh jinawi
Subur makmur.

169. Géntél kéak
Anak-anak yang tidak mau berpisah dengan ibunya.

170. Genténg-genténg ulah potong
Harus tetap berusaha meskipun hasilnya tidak memuaskan.

171. Gereges gedebug
Melakukan pekerjaan dengan tergesa-gesa sehingga hasilnya tidak memuaskan.

172. Gering nangtung
Sakit batin, sementara badan sehat.

173. Getas harupateun
Mudah marah.

174. Geura mageuhan cangcut tali wanda
Harus segera bersiap-siap.

175. Geus apal luar jerona
Sudah tahu semua rahasianya.

176. Geus aya dina pésak
Sudah tahu semua rahasianya.

177. Geus aya kembang-kembangna
Sudah tampak tanda-tandanya.

178. Geus aya tapak
Sudah memiliki cacat, pernah berbuat kesalahan.

179. Geus bijil bulu mayang
Anak gadis yang mulai dewasa.

180. Geus cueut ka hareup
Sudah lanjut usia.

181. Geus karasa pait peuheurna
Sudah merasakan banyak pengalaman.

182. Geus labuh bandéra
Masalahnya sudah dapat diselesaikan.

183. Geus (nepi ka) nyanghulu ngalér
Sudah sampai meninggal dunia.

184. Geus teu asa jeung jiga
Sudah sangat dekat sehingga tidak canggung lagi.

185. Geus turun amis cau
Anak gadis yang sudah mulai dewasa.

186. Ginding bangbara
Senang berdandan dan berjalan-jalan agar kelihatan kaya, padahal di rumah sengsara.

187. Ginding kakampis (kekempis)
Keren tetapi tidak punya uang.

188. Goong saba karia
1) Tanpa diundang datang ke tempat hajatan agar
disuruh serta dapat makan sekenyangnya;
2) Selalu berusaha menyatukan diri dengan orang
yang lebih tinggi status sosialnya.

189. Goréng peujit
Dengki

190. Goréng sisit
Kurang beruntung.

191. Gugon tuhon
Tetap setia.

192. Gulak-giluk kari tuur,
hérang-hérang kari mata,
teuas-teuas kari bincurang
Asalnya kaya menjadi miskin.

193. Gunung tanpa tutugan, sagara tanpa tepi
Tiada batasnya.

194. Gurat batu
Keras kepala, meskipun salah, atau tidak sama dengan orang lain, pendiriannya tetap dipertahankan.

195. Gurat cai
Suka ingkar janji.

196. Hadé lalambé
Baik ucapannya saja.
197. Hampang birit
Mudah disuruh.

198. Hampang leungeun
Suka memukul.

199. Handap asor
Peramah; tidak sombong meskipun memiliki kelebihan dari orang lain.

200. Handap lanyap
Bersikap santun hanya untuk menarik simpati orang lain saja.

201. Hapa héman
Tidak memiliki balas budi.

202. Hapa hui
Tidak berkah.

203. Hapa-hapa gé ranggeuyan
Meskipun miskin, tetapi memiliki suami.

204. Harelung jangkung
Tubuhnya tinggi besar.

205. Haréwos bojong
Ucapan yang dibisikkan tetapi terdengar orang lain.

206. Harigu manukeun
Dada orang yang menonjol ke depan.

207. Haripeut ku teuteureuyeun
Mudah terbujuk rayuan yang disangkanya akan menguntungkan.

208. Haseum budi
Bermuka masam, tidak ramah.

209. Haseum kawas cuka bibit
Diibaratkan kepada orang yang tidak ramah.

210. Hawara biwir
Suka menceritakan hal yang belum pasti kebenarannya.

211. Hayang leuwih jadi léwéh
Ingin beruntung, tetapi malah merugi.

212. Hayang untung kalah buntung
Ingin beruntung, tetapi malah merugi
213. Héjo cokor badag sambel
Kampungan sekali.

214. Héjo tihang
Suka berpindah-pindah tempat, baik tempat tinggal maupun pekerjaan.

215. Henteu cai hérang-hérang acan
Bertamu, tetapi tidak dijamu.

216. Henteu jingjing henteu bawa
Tidak membawa apa-apa

217. Henteu unggut kalinduan,
henteu gedag kaanginan
Tetap setia dan teguh pendirian.

218. Hésé capé teu kapaké
Bekerja sekuat tenaga tetapi tidak terpakai.

219. Heuras genggerong
Cara berbicaranya kasar.

220. Heuras létah
Cara berbicaranya kasar.

221. Heureut pakeun
Melarat.

222. Heurin ku létah
Hendak berbicara, tetapi khawatir menyinggung perasaan orang lain.

223. Heueuh-heueuh bueuk
Hanya mengiyakan di mulut saja, tetapi tidak dengan sepenuh hati.

224. Hideung ogé buah manggu matak tigurawil bajing
Berkulit hitam, tetapi manis dan menarik.

225. Hirup dinuhun paéh dirampés
Hidup menerima seadanya.

226. Hirup ku ibun gedé ku poé
Hidup sengsara, tidak ada yang mengurusi.

227. Hirup ku panyukup gedé ku paméré
Hidupdari belas kasihan orang lain.

228. Hirup ramijud
Kehidupan yang tidak terarah.

229. Hirup teu neut paéh teu hos
Kondisi orang yang sakit-sakitan, tapi panjang usia.

230. Huap hiji diduakeun
Berbagi makanan walapun hanya sedikit karena ada ikatan atau rasa saying

231. Hudang pineuh (tineuh)
Sering bangun dari tidur karena merasakan penyakit.

232. Hujan cimata
Menangis terus karena mendapat musibah.

233. Hulu peutieun
Badan besar, tetapi kepala kecil.

234. Hurip gusti waras abdi
Pemimpin dan rahayat hidup aman dan sejahtera.

235. Hurung nangtung siang leumpang
Orang yang memiliki banyak harta benda.

236. Hutang-hatong
Tidak pernah membayar utang; meremehkan utang.

237. Hutang salaput hulu
Banyak utangnya.

238. Hutang uyah bayar uyah
Membalas rasa sakit dengan balasan yang sama.

239. Hutang nyeri bayar nyeri
Membalas rasa sakit dengan balasan yang sama.

240. Ieu aing
Sombong, merasa paling baik.

241. Igana kawas rambang
Badannya sangat kurus.

242. Ilang-along margahina, katinggang pangpung diudag maung, rambutna salambar,
getihna satétés, ambekanana sadami, agamana darigamana, mangga nyanggakeun.
Menyerahkan segala-galanya.
Hilang tak berbekas.

244. Indit sirib
Seluruh anggota keluarga berangkat bersama-sama.

245. Indung hukum bapa darigama
Aturan agama dan negara.

246. Indung suku gé moal dibéjaan
Sangat rahasia, tidak dapat diberitahukan kepada siapapun.

247. Indung tunggul rahayu, bapa tangkal darajat
Keselamatan dunia dan akhirat bergantung kepada keridlaan orang tua.

248. Inggis ku bisi rémpan ku sugan
Khawatir kalau ada perkataan atau tindakan yang salah tanpa disadari.

249. Ipis biwir
Mudah menangis.

250. Ipis wiwirang
Tidak punya malu.

251. Jabung tumalapung, sabda tumapalang
Turut berbicara dalam satu forum mudah-mudahan bermanfaat.

252. Jadi cikal bugang
Menjadi anak tertua dalam satu keluarga karena anak tertuanya meninggal dunia terlebih dahulu.

253. Jadi dogdog pangréwong
Turut berbaur dalam satu kegiatan dengan harapan dapat bermanfaat.

254. Jadi kulit jadi daging
Menjadi kebiasaan yang sulit diberhentikan.

255. Jadi sabiwir hiji
Menjadi bahan pembicaraan orang banyak.

256. Jadi sendén kalémékan
Menjadi bahan pembicaraan orang banyak.

257. Jajar pasar
Berparas biasa-biasa saja seperti kebanyakan orang.

258. Jalma cepet bener
Orang yang benar.

259. Jalma masagi
Orang yang banyak pengalaman atau serba bisa.
260. Jalma notorogan
Orang yang tidak tahu diri.

261. Jaman bedil sundut
Jaman penjajahan.

262. Jaman cacing dua saduit
Jaman dulu kala.

263. Jaman tai kotok dilebuan
Jaman dulu kala.

264. Jauh ka bedug, anggang ka dulag
Jauh dari pusat kota.

265. Jauh-jauh panjang gagang
Mendatangi tempat yang jauh untuk mendapatkan seuatu yang dicari, tetapi tidak berhasil.

266. Jauh tanah ka langit
Dua hal yang sangat berbeda.

267. Jawadah tutung biritna,
sacarana-sacarana
Setiap daerah memiliki kebiasaan masing-masing.

268. Jelema balung tunggal
Orang yang kuat dan bertenaga besar.

269. Jelema bangkarak
Orang tidak berguna.

270. Jelema pasésaan
Orang yang pernah gila.

271. Jelema sok keuna ku owah gingsir
Manusia dapat melakukan kesalahan.

272. Jelema teu balég
Orang tidak benar.

273. Jelema teu bérés
Orang tidak benar.

274. Jelema teu eucreug
Orang tidak benar.

275. Jelema kurang saeundan
Orang gila.

276. Jéngkol aya usumna, ekol mah taya tungtungna.
Jika awalnya berbohong, orang akan terus berbohong.

277. Jiga tunggul kahuru
Jelek sekali.

278. Jongjon bontos
Giat bekerja.

279. Jual dedet
Menjual dengan paksa.

280. Kabedil langit
Terpesona melihat penampilam orang yang tidak tampil seperti biasanya.

281. Ka cai diangir mandi, batu lenjang panuusan.
Sering mandi untuk mempercantik diri.

282. Kacanir bangban
Mendapat malu.

283. Kacekel bagal buntutna
Tertangkap ketika sedang melakukan kesalahan.

284. Kacekel deleg
Kebenaran yang selalu dipegang teguh.

285. Kaceluk ka awun-awun,
kawentar ka jana pria
Sangat terkenal.

286. Kaduhung tara ti heula
Menyesal itu datang belakangan.

287. Kagok asor
Terlanjur malu karena kalah bicara atau kalah pandai.

288. Kagok asong
Karena sudah terlanjur berbuat, terpaksa diteruskan meskipun tidak perlu atau tidak disukai.

289. Kagok borontok, kapalang belang
Terlanjur berbuat kesalahan

290. Kahieuman bangkong
Banyak harta titipan orang lain.

291. Kahirupan jelema sok aya pasang surudna
Kehidupan orang itu ada pasang surutnya.

292. Kajejek ku hakan
Hasil bekerja habis digunakan untuk makan.

293. Kakeueum ku cai togé
Suami takut istri.

294. Kakeureut ku sieup, katindih ku kari-kari
Tertuduh karena berada di tempat kejadian.

295. Kalah ka éngkég
Banyak omong, pekerjaan tidak selesai-selesai.

296. Kalapa bijil ti cungap
Rahasia keluar dari diri sendiri.

297. Kaliung kasiput
Hidup di lingkungan orang kaya.

298. Kandel kulit beungeut
Tidak punya rasa malu.

299. Kapiheulaan ngaluluh taneuh
Bangun kesiangan.

300. Kapipit galih, kadudut kalbu
Terpentang api asmara atau kasmaran.

301. Kapiring leutik
Mendapat malu.

302. Karo-karo gélo
Sama-sama gilanya, melayani orang yang tidak baik.

303. Kasép ngalénggéréng konéng
Ganteng sekali.

304. Kasuhun kalingga murda
Sangat berterima kasih.

305. Katempuhan buntut maung
Harus menanggung akibat dari perbuatan orang lain

306. Katindih ku kari-kari
Menjadi tersangka karena ada di tempat kejadian atau barang bukti ada padanya.

307. Katerka ku kira-kira
Dituduh melalukan kesalahan tanpa bukti.

308. Katuliskeun jurig.
Pada awalnya mengatakan sesuatu dengan bergurau, tetapi pada akhirnya menjadi kenyataan.

309. Katurug katutuh
Mendapat musibah terus-menerus.

310. Kawas aeud
Perilakunya tidak baik.

311. Kawas anu teu dibedong
Selalu ingin mengambil padahal bukan miliknya.

312. Kawas aul
Senang meludah.

313. Kawas awi sumaér di pasir
Bisa menyesuaikan diri.

314. Kawas bayah kuda
Warnanya sudah sangat pudar karena luntur.

315. Kawas beubeulahan térong
Dua orang yang berwajah sama.

316. Kawas beusi atah beuleum
Marah sekali.

317. Kawas birit sééng
Memiliki warna kulit yang hitam legam.

318. Kawas bodor réog
Orang yang perilakunya menggelikan (humoris).

319. Kawas bueuk beunang mabuk
Diam tertunduk tidak dapat berkata-kata karena merasa malu telah melakukan kesalahan.

320. Kawas bujur aseupan
Tidak bisa duduk dengan diam atau tenang.

321. Kawas carangka runtah
Segala jenis makanan disantapnya.

322. Kawas careuh bulan
Mukanya memakai bedak yang tebal.

323. Kawas ciduh jeung ruhak (reuhak)
Dua orang yang berperilaku sama buruknya.

324. Kawas cucurut kaibun
Kedinginan dan rambutnya kelimis karena kehujanan

325. Kawas dodol bulukan
Berparas hitam, memakai bedak tebal sekali.

326. Kawas dongéng si Boséték
Cerita yang kurang bermanfaat.

327. Kawas durukan huut
Disangka aman, padahal sewaktu-waktu dapat membahayakan.

328. Kawas gaang katincak
Sedang gaduh, tiba-tiba sepi.

329. Kawas gateuw
Tidak bisa bepergian karena berpenyakitan atau sudah lanjut usia.

330. Kawas hayam lamba
Jagoan yang sudah berusia tua.

331. Kawas hayam panyambungan
Kebingungan karena berada di tempat yang asing.

332. Kawas heulang pateuh jangjang
Tidak berdaya karena kehilangan kekuatan atau orang yang diandalkan.

333. Kawas hileud peuteuy
Orang yang suka membuat keributan/onar.

334. Kawas himi-himi
Selalu bersatu, tidak pernah berpisah.

335. Kawas jogjog mondok
Riuh dan gaduh.

336. Kawas ka budak rodék hulu
Menghina seperti kepada anak kecil.

337. Kawas kacang ninggang kajang
Berbicara cepat dan tiada henti-hentinya.

338. Kawas kapuk kaibun(an)
Seperti orang pingsan, kehilangan tenaga.

339. Kawas kedok bakal
Parasnya jelek sekali.

340. Kawas kedok rautaneun
Parasnya jelek sekali.

341. Kawas langit jeung bumi
Sangat jauh berbeda.

342. Kawas leungeun nu palid
Tangannya selalu meraba-raba, tidak bisa diam.

343. Kawas mata peda
Mencari barang tidak kelihatan, padahal ada di tempat terbuka.

344. Kawas maung meunang
Bibir wanita yang merah sekali karena dipoles lipstik atau habis makan sirih.

345. Kawas nu dipupul bayu
Tidak berdaya karena kurang tenaga.

346. Kawas nu kékéd
Kikir atau pelit sekali.

347. Kawas nu meunang lotré
Meluapkan kegembiraan yang berlebihan.

348. Kawas panyeupahan lalay
Pakaian yang kotor dan jelek.

349. Kawas Rama jeung Sinta
Pasangan yang serasi antara orang yang ganteng dan yang cantik.

350. Kawas siraru jadi
Banyak orang berkeliaran.

351. Kawas tatah
Harus selalu disuruh, tidak ada kemaunan sendiri.

352. Kawas tikukur (Nikukur)
Menyebut nama sendiri kepada yang baru kenal.
Selalu menyebut nama ketika bercakap-cakap.

353. Kawas toed
Banyak bicara.

354. Kawas tunggul kahuru
Wajah yang jelek dan hitam.

355. Kawas ucing jeung anjing
Tidak pernah akur.

356. Kawas ucing kumareumbi
Anak kecil yang sedang belajar ketangkasan, segala sesuatu dibuat permainan.

357. Kembang buruan
Balita yang sedang lucu-lucunya dan senang bermain di halaman rumah.

358. Kembang carita
Kebaikan seseorang menjadi pembicaraan banyak orang.

359. Keuna ku aén
Mendapat cobaan karena tidakpernah bersyukur.

360. Keuna ku lara teu keuna ku pati
Hidup sengsara, sakit-sakitan, tetapi panjang umur.

361. Keur béntang surem
Sedang sial.

362. Keur meujeuhna bilatung dulang
Anak kecil yang memerlukan banyak makanan.

363. Keuyeup apu
Orang yang tidak bertenaga.

364. Kokod monongeun
Buah-buahan yang tidak dapat matang karena sering dipegang.

365. Kokolot begog
Berbicara tidak sesuai usianya seperti orang tua.

366. Kokoro manggih mulud, puasa manggih lebaran
Aji mungpung karena banyak makanan.

367. Kokoro nyenang
Orang kaya baru yang berpakaian tidak pada tempatnya.


368. Kokoro nyoso, malarat rosa,
lebaran teu meuncit hayam
Sangat miskin.

369. Kolot dapuran
Dituakan sesuai dengan hubungan kekerabatan, meskipun usianya lebih muda.

370. Kolot dina beuheung munding
Berusia tua, tetapi kurang pengalaman.

371. Kolot kolotok
Berusia tua, tetapi kurang pengalaman.

372. Kolot pawongan
Usianya masih muda tetapi kelihatannya sudah tua.

373. Kolot sapeuting
Usianya sudah tua, tetapi kurang pengalaman/ pengetahuan.

374. Koréh-koréh cok
Usaha serabutan.

375. Kudu bisa ngeureut neundeun
Harus hemat

376. Kudu bisa ngeureut pakeun
harus hemat

377. Kudu boga pikir kadua leutik
Harus memiliki rasa curiga

378. Kujang dua pangadékna
Perkataan seseorang yang mempunyai maksud ganda

379. Kukuh Ciburuy
Orang yang memegang teguh adat-istiadat.

380. Kumaha bulé hideungna
Bagaimana hasilnya nanti

381. Kumaha ceuk nu dibendo
Menuruti apa yang dikatakan pimpinan

382. Kumaha geletuk batuna, kecebur caina
Melakukan pekerjaan tanpa memikirkan risikonya.


383. Kumaha raména pasar
Ikut-ikutan; bagaimana kesepakatan bersama

384. Kuméok méméh dipacok
Menyatakan tidak sanggup sebelum mencoba melakukan suatu pekerjaan; menyerah sebelum bertempur.

385. Kumis bangbara ngaliang
Ingin terlihat gagah tapi merasa tersiksa oleh pakaian dan asesoris yang dikenakannya

386. Kurang jeujeuhan
Tidak berhati-hati; kurang perhitungan

387. Kurang saeundan
Orang yang kurang waras; terganggu pikirannya

388. Kur’an butut
Bangga dengan status sebagai turunan kaum bangsawan meskipun hidup dalam kesulitan

389. Kuru aking ngajangjawing
Menderita berkepanjangan

390. Kuru cileuh kentél peujit
Mengurangi tidur dan makan atau hidup prihatin karena ingin menggapai yang dicita-citakan.

391. Kurung batok
Tidak memiliki pengalaman karena tidak pernah bepergian

392. Labuh jangkar
Menurunkan jangkar atau berlabuh.

393. Laér gado
Selalu menginginkan makanan milik orang lain; selalu ingin bicara, segala sesuatu jadi bahan pembicaraan.

394. Lain lantung tambuh laku,
lain lentang tanpa béja (seja)
Pergi karena ada maksud dan tujuan yang pasti

395. Lain palid ku cikiih
Datang karena memiliki maksud dan tujuan

396. Lalaki kembang kamangi
Lelaki yang tidak bisa mencukupi kebutuhan rumah tangganya


397. Lalaki langit lalanang jagat
Lelaki tampan dan gagah perkasa

398. Lali rabi tégang pati
Berani berkorban meskipun harus meninggalkan keluarga dan menyerahkan jiwa raga

399. Lali ka purwadaksi
Orang yang melupakan asal-usul, karena kepangkatan dan kekayaannya yang tidak wajar

400. Lantip budi
Cepat memahami terhadap maksud orang lain walaupun tidak diucapkan.

401. Légég lebé budi santri,
ari lampah euwah-euwah
Orang jahat yang pandai menipu dengan cara berperilaku seperti orang baik

402. Léléngkah halu
Anak kecil yang baru belajar berjalan

403. Lembur singkur mandala singkah
Tempat yang tersembunyi dan sangat terpencil

404. Léngkah kapiceun
Bepergian dengan membawa maksud, namun tidak berhasil

405. Lengkéh légé
Orang tidak nampak pinggangnya karena sangat gemuk

406. Lepas batan kuda lumpat,
tarik batan mimis
Larinya kencang sekali

407. Lésang kuras
Uangnya selalu habis, tidak bisa menyisihkan untuk simpanan

408. Léntah darat
Orang yang meminjamkan uang dengan bunga berlipat (rentenir)

409. Létah leuwih seukeut manan pedang
Luka hati karena ucapan lebih pedih daripada luka biasa

410. Leuleus awak
Orang yang senang bekerja atau mudah untuk disuruh

411. Leumpang nuturkeun indung suku
Berjalan (pergi) tidak memiliki maksud tujuan

412. Leumpeuh yuni
Mudah terpengaruh, tidak kuat menahan godaan atau kesusahan.

413. Leungit tanpa lebih,
ilang tanpa karana
Hilang tak berbekas tanpa diketahui penyebabnya.

414. Leutik burih
Penakut

415. Leutik pucus
Penakut

416. Leutik-leutik cabé rawit
Walau badannya kecil tetapi pemberani dan pandai

417. Leutik-leutik ngagalatik
Walau badannya kecil tetapi pemberani dan pandai

418. Leutik ringkang gedé bugang
Sifat manusia setelah kematiannya meninggalkan banyak urusan bagi yang ditinggalkannya

419. Leuweung ganggong sima gonggong
Tempat (hutan) yang suasananya sangat menakutkan

420. Lieuk euweuh ragap taya
Sangat miskin, tidak memiliki apapun.

421. Lindeuk japati
Wanita seperti mudah didekati, tetapi nyatanya sulit

422. Lindeuk piteuk
Wanita seperti mudah didekati, tapi nyatanya sulit

423. Lir cai jeung minyak
Tidak bisa bersatu

424. Loba jaksa
Terlalu banyak orang yang memberikan pertimbangan atau nasihat.

425. Lolondokan
Bisa menyesuaikan diri dengan keadaan setempat atau keinginan jaman

426. Luhur kokopan
Sombong, merasa paling tinggi derajatnya


427. Luhur pamakanan
Sombong, merasa paling tinggi derajatnya

428. Luhur tutupan
Sombong, merasa paling tinggi derajatnya

429. Luncat mulang
Ucapanya tidak bisa dipercaya; melanggar perjanjian.

430. Lungguh tutut bodo kéong,
sawah sakotak kaider kabéh
Tampaknya pendiam seperti orang alim, tetapi kelakuannya bertolakbelakang.

431. Mabok pangkat
Selalu ingin dihormati orang lain.

432. Macan biungan
Orang yang tidak akur dengan teman sekampungnya

433. Maén sabun
1) menyuap;
2) berdamai dengan lawan agar dapat memenangkan permainan

434. Malapah gedang
Menyatakan maksud yang sebenarnya dengan cara berdiplomasi; menyampaikan masalah dengan cara tidak langsung.

435. Maliding sanak
Pilih kasih

436. Malik mépéh
Orang yang sakit parah merasa gelisah dengan membolak-balikkan badan seperti sedang sekarat.

437. Malih rabi, pindah ngawula
Berganti pasangan atau berganti majikan.

438. Malik tambang
Mau mencelakakan orang lain, berbalik kepada diri sendiri.

439. Malikkeun pakarang
Melawan majikan dengan senjata pemberiannya

440. Malikkeun pangali
Menyerahkan (membebani) pekerjaan kepada orang yang memberi pekerjaan


441. Manan léwéh, mending waléh
Daripada memikul kesulitan sendiri lebih baik berbicara terus terang

442. Manasina sambel jahé, top téwéwét
Harus sabar menunggu karena setiap usaha hasilnya tidak akan datang seketika

443. Mandi oray
Mandi tidak memakai sabun asal membasahi badan

444. Mani hayang utah iga
Merasa sangat benci

445. Matih tuman batan tumbal
Karena sudah menjadi kebiasaan sejak lama, sehingga sulit menerima aturan baru.

446. Mata dijual ka peda
Orang yang lengah, tidak mengetahui apa yang ada di hadapannya

447. Mata duiteun
Segala sesuatu (perkara) diukur dengan uang

448. Mata karanjang
Selalu suka bila melihat perempuan cantik

449. Matak andel-andelan
Mengurangi kepercayaan sehingga orang yang mempercayainya sangat menyesal.

450. Matak ibur salelembur, éar sajajagat.
Kelakuan yang buruk menjadi bahan pembicaraan
orang di mana-mana

451. Matak muringkak bulu punduk
Sangat menakutkan

452. Matak pabalik létah
Meminta kembali sesuatu yang telah diberikan

453. Matak pajauh huma
Sulit untuk saling berkunjung, saling menyayangi

454. Maung malang
Sekeluarga melaksanakan (membangun) pekerjaan di suatu tempat, tetapi saling berselisih seperti bukan dengan saudara saja.

455. Maung ompong, bedil kosong, karéta kosong
Meskipun tidak memiliki kekuasaan, tetapi dihormati karena memiliki kewibawaan

456. Maung sarungkun
Meskipun bersaudara, tetapi selalu bertengkar seperti bukan bersaudara.

457. Melengkung umbul-umbulna,
ngerab-ngerab bandérana
Menggambarkan kemeriahan di tempat pesta / perayaan.

458. Mending pait ti heula batan pait tungtungna
Dalam urusan jual beli atau usaha bersama lebih baik mengadakan perjanjian atau kesepakatan sejak awal, agar tidak terjadi perselisihan.

459. Ménta buntut
Meminta lagi barang/makanan yang telah diberikan.

460. Meubeut meulit
Marah kepada seseorang sambil menyebut nama orang lain yang tidak ada hubungannya.

461. Meunang kopi pait
Dimarahi atasan; diperlakukan tidak baik.

462. Meungpeun carang
Pura-pura tidak mengetahui

463. Meupeus keuyang
Melampiaskan kekesalan kepada seseorang dengan memarahi orang lain yang tidak bersalah.

464. Midua haté
Tidak setia.

465. Midua pikir
Tidak setia.

466. Mihapékeun manéh
Dapat menyesuaikan diri di tempat perantauan.

467. Milégég lebé
Berperilaku baik agar dipercaya orang.

468. Milih-milih rabi, mindah-mindah rasa
Mengganti (mencari) pasangan hidup, siapa tahu mendapatkan yang sesuai dengan perasaan (hati nurani).

469. Milik teu pahili-hili, bagja teu pala-ala.
Rejeki setiap orang sudah ditentukan oleh Tuhan.


470. Minda rupa
Berubah wujud.

471. Mindingan beungeut ku saweuy
Merahasiahkan suatu perkara yang telah diketahui umum

472. Mipit teu amit, ngala teu ménta
Petuah, bila mengambil barang orang lain harus seizin pemiliknya.

473. Misah badan misah nyawa
Setiap orang tidak sama segala sesuatunya, baik secara lahir maupun batin

474. Miyuni hayam kabiri
Penakut

475. Miyuni hui kamayung
Pemarah

476. Miyuni hurang, tai ka hulu-hulu
Bodoh sekali

477. Miyuni kembang
Perilaku atau penampilannya menyenangkan.

478. Miyuni kohkol
Selalu bernasib buruk
479. Miyuni tai
Perilaku atau penampilannya tidak menyenangkan.

480. Miyuni umang
Malas bekerja hingga tidak memiliki rumah sendiri.

481. Moal jauh laukna
Tidak akan sulit mendapatkan keuntungan/pengganti.

482. Moal ditarajéan
Tidak takut, berani menghadapinya

483. Moal linyok moal bohong
Tidak akan berbohong.

484. Moal néangan jurig teu kadeuleu
Tidak akan menyalahkan (menuduh) orang lain karena sudah diketahui pelakunya

485. Moal ngejat satunjang béas
Tidak akan gentar selangkahpun

486. Modal dengkul
Berusaha tidak bermodalkan uang tapi kemauan

487. Mabok ku ajian
Belajar ilmu tidak kesampaian, akhirnya seperti orng gila.

488. Mandeg mayong
Ragu-ragu

489. Mangduakeun
Selingkuh

490. Mucuk eurih
Jemari wanita yang bentuknya runcing menyerupai pucuk ilalang

491. Mulangkeun panyiraman
Biasanya ditujukan kepada orang telah mendekati ajalnya, suka banyak permintaan, kadang-kadang minta yang aneh-aneh.

492. Mupugkeun tai kanjut
Pesta (perkawinan/khitanan) besar-besaran karena anak tunggal atau bungsu

493. Murag bulu bitis
Selalu bepergian, tidak kerasan diam di rumah

494. Murah sandang murah pangan
Negara makmur, tidak kekurangan, segala kebutuhan hidup rakyat terpenuhi

495. Muriang teu kawayaan
Sakit karena tergila-gila oleh seseorang

496. Musuh kabuyutan
Musuh dari zaman dahulu atau musuh yang turun-temurun.

497. Najan dibawa kana liang cocopét,
moal burung nuturkeun
Selalu setia meskipun dibawa ke mana pun (istri oleh suaminya)

498. Naheun bubu pahareup-hareup
Saling meminjamkan uang karena sama-sama malu untuk menagih utang sebelumnya.

499. Nanggung bugang
Ditinggal mati oleh kedua saudara (adik dan kakak)

500. Nénéh bonténg
memanjakan anak, tetapi ketika marah mudah memukulinya


501. Nepi ka pakotrék iteuk
Sampai tua renta

502. Nepung-nepung(keun) bangkelung
Mempererat persaudaraan dengan cara berbesanan

503. Nété akar, ngeumbing jangkar
Melalui jalan yang sulit dilalui

504. Nété porot, ngeumbing lésot
Semua usaha yang dilakukan mengalami kegagalan

505. Neukteuk leukeur, meulah jantung,
geus lain-lainna deui
Tidak ingin kembali mengulangi lagi (seorang wanita tidak mau kembali lagi kepada mantan suaminya)

506. Ngabéjaan bulu tuur
Memberitahu seseorang tentang perkara yang telah diketahuinya

507. Ngabudi ucing
Pura-pura tidak menginginkan, padahal ketika orang lengah cepat-cepat mengambilnya.

508. Ngabuntut bangkong
Tidak memberi keterangan yang jelas; tidak sanggup menyelesaikan pekerjaan

509. Ngaburuy
Hanya disuguhi minum air saja.

510. Ngacak ngebur
Aji mumpung

511. Ngadaun ngora
Keadaannya memperlihatkan kemajuan setelah menderita kerugian

512. Ngadaweung ngabangbang areuy
Duduk sambil menerawang seperti orang sedang melamun

513. Ngadeupaan lincar
Mondar-mandir di dekat rumah orang yang kenduri karena ingin diundang; mendekati seseorang karena ada yang diinginkan.

514. Ngadu angklung
Berdebat untuk sesuatu yang tidak berguna.

515. Ngajerit maratan langit, ngocéak maratan méga
Berteriak atau menjerit sangat kencang untuk menghilangkan gundah gulana.

516. Ngajeroan tapak
Menambah besar kesalahan yang diperbuat

517. Nganti-nganti dawuh
Menunggu perintah; menunggu kematian

518. Ngalap haté
Menyenangkan hati orang lain agar menyayangi kita

519. Ngalebur tapak
Memperbaiki perilaku buruk menjadi baik

520. Ngalegokan tapak (dosa)
Menghilangkan prilaku jelek agar berbuat kebaikan

521. Ngalénghoy lir macan teu nangan
Seseorang yang berjalan lesu karena kecapaian;
Wanita yang berjalan lemah gemulai.

522. Ngalétak ciduh
Mencabut kembali perkataan yang telah diucapkan.

523. Ngaleut ngeungkeuy ngabandaleut,
ngembat-ngembat nyatang pinang
Datang ke suatu tempat secara berduyun-duyun atau beriringan.

524. Ngalintuhan maung kuru
Menantang bahaya

525. Ngan ukur saoléseun
Mencari seorang wanita hanya untuk sementara (permainan) tidak untuk dijadikan istri

526. Ngandung haté
Berniat membalaskan sakit hati

527. Nganjuk kudu naur,
ngahutang kudu mayar
Kalau berhutang harus membayar.

528. Ngarah ngarinah
Merugikan orang lain dengan cara menipu.

529. Ngaraja déwék
Memerintah negara atas kehendak sendiri

530. Ngarah sahuap sakopeun
Menjalankan usaha kecil-kecilan, untuk memenuhi kebutuhan pokok.

531. Ngarangkaskeun dungus
Berpacaran dengan seseorang semasa muda, tetapi baru menikah setelah usia tua.

532. Ngarangkay koja
Berubah adat dari yang asalnya baik lama- lama jadi jelek.

533. Ngarawu ku siku
Melakukan berbagai pekerjaan agar mendapatkan imbalan banyak, tetapi malah tidak selesai.

534. Ngarujak sentul
Percakapan dua orang yang tidak nyambung

535. Ngégél curuk
Tidak berhasil, mengalami kegagalan

536. Ngélék ngégél
Membawa banyak barang tanpa dibantu orang lain

537. Ngembang awi
Barang dagangannya tidak laku terjual

538. Ngembang bolang
Pohon yang belum lebat berbuah, masih jarang.

539. Ngembang boléd
Sangat jelas

540. Ngembang cau
Diam tertegun karena terkejut seperti kena serangan jantung.

541. Ngembang céngék
Kecantikan wanita yang nampak berbeda dengan yang lain karena memiliki kelebihan

542. Ngembang génjér
Sikap wanita yang membuat hati pria tertarik

543. Ngembang jaat
Seseorang yang tangkas dan gesit

544. Ngembang jambé
Terbayang-bayang

545. Ngembang jambu
Hati yang selalu tersentak saat teringat kekasih

546. Ngembang kaso
Ceriwis, suka mempermainkan orang lain, jahil.

547. Ngembang kadu
Terbengong-bengong; termangu-mangu.

548. Ngembang laja
Bermuka masam

549. Ngembang paré
Tidak bisa berdiam diri karena bingung.

550. Ngembang tiwu
Berjalan dengan tidak menengok ke sana ke mari

551. Ngembang waluh
Berbicara cepat dan ribut tiada hentinya; selalu bertanya apabila tidak mengetahui sesuatu hal.

552. Ngembang wéra
Bermuka merah karena marah

553. Ngéplék jawér, ngandar jangjang,
kuméok éléh ku bikang
Suami takut istri

554. Ngepung méja
Duduk mengelilingi meja makan untuk bersantap

555. Ngeunah éhé, teu ngeunah éon
Mau enak sendiri, tidak peduli dengan orang lain.

556. Ngeunah angen, ngeunah angeun
Senang hati dan enak makan; senang lahir batin.

557. Ngeunah nyandang, ngeunah nyanding
Hidup senang karena memiliki cukup sandang dan pangan serta istri yang cantik dan setia.

558. Ngijing sila, béngkok sembah
Tidak setia pada atasan

559. Nginjeum sirit ka nu kawin
Meminjam barang yang sedang dipakai (sangat dibutuhkan) pemiliknya.

560. Ngodok liang buntu
Meskipun sudah lelah berusaha, namun tidak berhasil karena ada yang menghalangi.

561. Ngojayan hate jelema
Mendalami isi hati atau jalan pikiran seseorang

562. Ngomong sabedug sakali
pendiam, baru berbicara bila ditanya

563. Ngotok ngowo
Tidak senang bergaul, mengurung diri di rumah

564. Ngulit bawang
Cepat marah tapi tidak masuk hati

565. Ngusap birit bari indit
Meninggalkan tempat pertemuan tanpa pamit

566. Ninggalkeun hayam dudutaneun
Meninggalkan pekerjaan yang belum selesai

567. Nini-nini dikeningan,
éwé randa dihiasan
Menghias barang atau rumah yang telah rusak atau hampir roboh

568. Nini-nini leungit sapeuting,
tai maung huisan
Dituduh karena ada sangkut pautnya dengan orang yang memiliki perkara. Menjadi tersangka.

569. Nista, maja, utama
Sekali dikerjakan masih ada kekurangan, dua kali dikerjakan cukup baik, tiga kali dikerjakan sangat sempurna

570. Nongtot jodo
Setiap kali dilamar selalu batal menikah

571. Noong ka kolong
Berkecil hati dan berpikiran sempit

572. Numbuk di sué
Sedang atau selalu tidak beruntung.

573. Nunggul pinang
Hidup sendirii, tidak memiliki sanak saudara


574. Nungtut bari ngeusi
Mencari ilmu atau rezeki walau sedikit tetapi selalu ada hasilnya

575. Nurub cupu
Serasi, seimbang (pasangan antara pemuda yang tampan dengan gadis cantik)

576. Nyaah dulang
Sayang kepada anak dengan memenuhi segala keperluannya, tidak memperhatikan pendidikannnya.

577. Nya di hurang nya di keuyeup
Baik priyayi maupun rakyat jelata, sama-sama mempunyai perasaan malu/sakit hati

578. Nya ngagogog nya mantog
Dia yang menulis surat untuk seseorang, dia sendiri yang mengantarkannya

579. Nyaho lautanana
Tahu akan kesukaan dan ketidaksukaan seseorang

580. Nyekel sabuk milang tatu
Perang tanding

581. Nyeri beuheung sosonggéteun
Menanti kedatangan seseorang yang tidak kunjung tiba sehingga menjadi kesal.

582. Nyiar batuk pibaraheun
Mendekati bahaya, mencari-cari masalah atau bahan sengketa

583. Nyiar untung ladang énténg
Mencari keuntungan dengan tidak bekerja keras.

584. Nyieun catur, taya bukur
Mengarang-ngarang cerita yang tidak tentu ke mana arah tujuannya

585. Nyieun piandel
Berbicara bohong supaya dipercaya orang

586. Nyieun poé panungtunan.
Memutuskan tali silaturahmi.

587. Nyiruan teu resep nyeuseup nu pait-pait
Pada umumnya orang tidak suka berkawan atau bersahabat dengan orang miskin

588. Nyolok mata buncelik
Berbicara tidak baik atau melakukan sesuatu hal yang tidak senonoh di hadapan orang yang diceritakannya atau di hadapan orang banyak.

589. Nyolong badé
Orang yang kelihatannya baik, padahal berhati busuk; tidak dapat diduga.
590. Nyoo gado
Mempermainkan orang yang seharusnya dihormati

591. Ombak banyuan
Rambut yang ikal bergelombang

592. Pabeurat-beurat beusi
Sama-sama baiknya

593. Paciwit-ciwit lutung
Menanggung kesalahan bersama-sama; saling melempar kesalahan; saling menolong.

594. Pada ngambeuan
Dihormati banyak orang.

595. Pada rubak sisi samping
saling memaklumi sesama orang

596. Padu teu buruk digantung
Suatu masalah tidak akan terselesaikan hanya karena tertunda

597. Paéh pikir
Kehabisan akal

598. Paéh poso
Kerja keras

599. Pagedé-gedé urat renggé
Saling berteriak ketika sedang bertengkar

600. Pageuh kancing loba anjing
Bersikap hati-hati dalam segala hal

601. Pait daging pahang tulang
Sehat wal’afiat, jarang terkena penyakit

602. Pait paria
Pahit sekali

603. Pakait pikir
Berjanji untuk saling mengasihi

604. Pakokolot supa
Usianya tidak jauh berbeda.

605. Panas leungeun
Kalau bercocok tanam tidak pernah tumbuh.

606. Pangeprak reumis
Orang yang sering disuruh-suruh (pembantu)

607. Pangérétan
Pura-pura mencitai seseorang, padahal hanya menginginkan kekayaannya saja.

608. Panjang léngkah
Jauh perantauan; nasihat kepada lelaki agar berani mengarungi kehidupan.

609. Panjang leungeun
Suka mencuri

610. Panonna kandar ka sisi
Perempuan yang senang melirik laki-laki tampan.

611. Papadon los ka kolong
Perjanjian yang sudah disepakati, tetapi diingkari.

612. Papais-pais paray
Penuh berjejal-jejal

613. Pariuk manggih kekeb
Pasangan yang serasi antara pria dan wanita sama-sama buruk rupa.

614. Pareumeun obor
Tidak mengetahui tali persaudaraan (famili), kerana tidak ada yang memberitahukannya.

615. Pasini jangji pasang subaya
Mengadakan perjanjian

616. Pasrah arit
Berserah diri, tetapi tidak dengan hati yang ikhlas

617. Patpat gulipat
Berprilaku licik dan tidak jujur

618. Patukang tonggong
Berbeda pendapat atau pandangan.

619. Pepegatan
Bercerai.

620. Perlu kasambut sunat kalampah
Melakukan dua pekerjaan dalam waktu yang bersamaan.

621. Peujit koréseun
Kalau pagi-pagi harus selalu makan sebab kalau tidak akan sakit (maag); cepat lapar

622. Peureum kadeuleu, beunta karasa
Terbayang-bayang terus siang atau pun malam

623. Pilih kasih
Tidak adil

624. Pindah cai pindah tampian
Menyesuaikan diri dengan adat atau kebiasaan yang berlaku di tempat yang baru.

625. Pindah pileumpangan
Berubah sifat, semula rendah hati, menjadi gila hormat

626. Pinter kabalinger
Pandai tapi mudah ditipu orang; membuat peraturan yang tidak benar, akhirnya mencelakai dirinya.

627. Pinter kodék
Licik, sering meminta tapi tidak mau memberi

628. Pinter aling-aling bodo
Orang pandai berbuat seperti orang bodoh

629. Piruruhan dikatengah-imahkeun
Seseorang yang tadinya hina dan miskin menjadi kaya atau mulia, lalu berubah adat dan banyak tingkah

630. Poék mongkléng buta radin
Gelap gulita

631. Poho ka purwadaksina
Berubah adat menjadi sombong setelah berhasil mendapat jabatan atau kekayaan.

632. Pokrol bambu
pengacara yang tidak mempunyai keahlian di bidang hukum, hanya berpengalaman saja

633. Pondok catur panjang maksud
Penjelasannya singkat, tetapi maksudnya jelas, padat dan berisi

634. Pondok heureut
Kurang akal, tidak mau berfikir yang susah-susah



635. Pondok jodo panjang baraya
Tali persadudaran tidak terputus, tetap terjaga, meskipun terjadi perceraian antara sepasang suami istri.

636. Pondok léngkah
Tidak pernah bepergian ke tempat yang jauh, hanya di daerah itu-itu saja; Diibartkan kepada wanita yang diangap kemampuan/pengetahuannya lebih rendah daripada laki-laki.

637. Pondok nyogok panjang nyugak
Perkataannya kasar atau sering menyakitkan hati

638. Potol téko
Bangkrut

639. Pucuk awian
Tidak punya pendirian atau menunjukkan orang yang sering ingkar janji

640. Pundung éon
Pura-pura sedih supaya orang lain mengasihaninya

641. Pupujieun
Ingin selalu mendapat pujian.

642. Pupungkureun
Bagian atau halaman belakang keraton/pedaleman.

643. Pupunjung pupuja
Sering mendatangi tempat-tempat keramat.
644. Puraga tamba kadenda
Mengerjakan sesuatu asal-asalan saja

645. Pur manuk
Memperkejakan seseorang hanya memberi upah tanpa memberi makan.

646. Raga papisah jeung nyawa
Meninggal

647. Raweuy beuweungeun, rambay alaeun
Subur makmur, banyak makanan

648. Ranggaék méméh tandukan
Banyak keinginan tetapi tidak memiliki kemampuan ; berperilaku seperti orang kaya.

649. Raris anjing
Perempuan yang disenangi banyak laki-laki, tetapi tidak ada seorang pun yang mau mengawininya

650. Réa jungjang karawatna, Réa rambat kamaléna
Banyak sangkut-pautnya dengan berbagai perkara

651. Rejeki kasésér ku hakan
Rejekinya habis hanya dipakai untuk makan.

652. Rék dibeureum rék di hideung
Pasrah saja walau diperlakukan bagaimana pun juga

653. Rék dijieun jimat parépéh
Perempuan yang sangat dicintai oleh laki-laki, dan setelah dinikahi diperlakukan sebaik mungkin.

654. Rempug jukung
Bergotong royong, saling tolong menolong dan kasih mengasihi

655. Reuneuh munding
Wanita yang hamilannya lebih dari sembilan bulan

656. Rokrok-pondokeun, getas harupateun
Mudah menyalahkan orang lain.

657. Rubuh-rubuh gedang
Anak-anak yang melakukan pekerjaan atau perkara hanya meniru-niru saja dan tidak tahu peraturannya

658. Rusuh luput
Melakukan pekerjaan dengan cepat tetapi hasilnya tidak memuaskan

659. Saampar samak
Lahan (tanah, sawah, kebun) yang berdekatan, tidak terhalang apa pun, dan keadaannya hampir sama

660. Sabanda saboga (sariksa)
Sama-sama memiliki dan merawat suatu benda.

661. Sabelas dua belas
Sama saja, tidak ada bedanya

662. Sabulang béntor
Berbicara tidak karuan karena merasa terdesak oleh lawan bicara.

663. Sabuni-buni nu ngising
Tingkah laku buruk walaupun disembunyikan akhirnya ketahuan juga

664. Sabunina gé tarasi
Tingkah laku buruk walaupun disembunyikan akhirnya ketahuan juga
665. Sacangreud pageuh, sagolék pangkék.
Segala omongannya atau janjinya selalu ditepati

666. Saciduh metu, saucap nyata
Sakti mandraguna, setiap perkataannya tidak pernah meleset.

667. Saeutik mahi, loba nyésa
Bisa mengatur rejeki

668. Sakecap kadua gobang
Mudah marah, jika marah selalu dengan kekerasan.

669. Sakedét nétra
Hanya dalam waktu sekejap.

670. Sakésér daun
Mudah lapar.

671. Sakolong langit
Seluruh isi alam dunia.

672. Sakuru-kuruna lembu,
saregéng-regéngna banténg.
Semiskin-miskinnya bekas orang kaya.

673. Salah kaprah
Tidak sesuai dengan seharusnya.

674. Salieuk béh
Kaya sekali

675. Salisung garduh
Sekongkol

676. Saluhur-luhurna punduk moal ngaliwatan hulu
Seorang murid meskipun pintar sekali, tidak akan mengalahkan gurunya

677. Samagaha haté
Bingung, tidak tahu apa yang harus dilakukan.

678. Samagaha pikir
Bingung, tidak tahu apa yang harus dilakukan

679. Sanajan nepi ka bisa ngukir langit
Sepandai-pandainya manusia, tidak ada yang sempurna


680. Sapanyeupahan
Dalam waktu yang tidak terlalu lama.

681. Sapapait samamanis, sabagja sacilaka
Hidup selalu bersama-sama baik dalam suka maupun duka (seia sekata)

682. Sapu nyéré pegat simpay
Bercerai berai

683. Sarebuk samérang nyamu
Jumlah barang bawaan calon pengantin lelaki yang sedikit sekali.

684. Sareundeuk saigel, sabobot sapihanéan,
Sabata sarimbagan
Seia sekata dalam suka dan duka

685. Sari gunung
Kalau dari jauh kelihatannya cantik

686. Satalén tilu baru
Sama, tidak ada bedanya

687. Satengah buah leunca
Setengah gila, kurang ingatan

688. Satru kabuyutan
Musuh bebuyutan, musuh sejak lama

689. Satungtung deuleu
Sawah atau ladang yang sangat luas.

690. Saungkab peundeuy
Pembicaraannya ringkas, dan kedengarannya agak janggal

691. Saur manuk
Sepakat; semua orang menyetujui keputusan forum;
Semua orang menjawab dengan serempak.

692. Saumur nyunyuhun hulu
Seumur hidup

693. Sawah ledok, bojo dénok
Kebahagiaan lelaki yang memiliki kekayaanyang cukup dan istri yang cantik.

694. Sawaja sabeusi
Sama-sama kaya

695. Sawan geureuh
Membatalkan sesuatu yang telah direncanakan karena diperbincangkan orang terlebih dahulu.

696. Sawan kuya
Orang yang naik (pohon) tidak dapat turun;orang yang berhenti bekerja susah untuk memulai lagi

697. Selang-seling
Kadang ingat kadang tidak (orang yang gila, pingsan atau sakit)

698. Selenting bawaning angin,
kolébat bawaning béja
Berita yang belum jelas kebenarannya. Kabar burung.

699. Sembah kuriling
Meminta izin atau maaf kepada seseorang.

700. Sendén kalémékan
Menjadi bahan perbincangan banyak orang.

701. Séngsérang padung
Umurnya sudah mendekati ajal

702. Séngsérang panon
Wanita atau jejaka yang menginjak masa puber; senang memandang lawan jenisnya

703. Sentak badakeun
Mula-mula giat dan bersemangat tinggi, tetapi
kemudian pudar atau padam

704. Sepi paling, towong rampog
Aman tentram, tidak pernah ada pencuri atau perampok.

705. Serah bongkokan
Menyerahkan diri

706. Seuri konéng
Tertawa yang dipaksakan.

707. Sétan bungkeuleukan
Orang yang kelakuannya jahat sekali, tidak berperikemanusiaan

708. Seuseut batan neureuy keueus
Sulit sekali


709. Sibanyo laleur
Dalam waktu yang singkat, makanan yang tersaji habis sama sekali.

710. Si Cépot jadi raja
Orang yang tidak mempunyai kepandaian apa-apa bisa jadi pemimpin atau direktur

711. Siduru isuk
Melaksanakan hajatan (khitanan atau menikahkan) tidak dengan pesta yang meriah

712. Sieun nyakclak jadi bahé
Takut rugi sedikit, malah mengalami rugi banyak

713. Sieuran
Rupa (perempuan) yang terlihat sepintas jelek, tetapi kalau diperhatikan dengan seksama ternyata cantik

714. Siga béntang kabeurangan
Cantik sekali

715. Siga bungaok
Jelek sekali

716. Siga Si Cépot
Lelaki yang parasnya jelek sekali

717. Siger tengah
Bertindak bijaksana, adil, dan obyektif

718. Sing aya guam
Harus ada kemaunan, jangan diam saja.

719. Sireum ateulan
Membagi makanan tidak sama besar/banyak

720. Sirik pidik
Merasa iri kepada keberhasilan orang lain.

721. Sisit kadal
Bernasib buruk

722. Sisit kancra
Bernasib baik

723. Sono bogoh geus kalakon,
nyeri peurih geus kapanggih,
lara wirang geus kasorang
Suka duka dalam hidup sudah teralami
724. Suku sambung léngkah,
biwir sambung lémék
Menyampaikan maksud orang lain kepada seseorang

725. Sulaya tina sangka
Jauh dari sangkaan.

726. Sumput salindung
Selingkuh

727. Sundul ka langit
Tinggi sekali (kelihatannya seperti yang menonjol ke angkasa)

728. Sup bayu ka kurungan
Diucapkan kepada bayi yang sedang menguap sambil menutup mulutnya.

729. Surup jeung lelembutan
Sesuai dengan kemauan.

730. Tarangna téja mentrangan
Jidatnya bagus sekali dan bercahaya

731. Taktak korangeun
Pundak yang agak turun ke bawah seperti wadah ikan yang terbuat dari anyaman bambu (Sunda: korang)

732. Tamba gado ngagayot
Menikmati makanan alakadarnya daripada tidak sama sekali

733. Tamplok batokeun
Memberi orang tidak dengan perhitungan sehingga dirinya tidak mendapat bagian.

734. Tapel adam
Tempat dilahirkan

735. Tarajé nanggeuh dulang tinandé
Siap sedia untuk menjalankan perintah

736. Taya geusan pakumaha
Tidak ada orang yang bisa diajak berembug

737. Taya dunya kinasihan
Apa pun akan diberikan untuk orang yang disayangi.

738. Taya genah panasaran
Merasa puas hati

739. Taya halodo panyadapan
Tidak ada hentinya bertengkar atau memarahi.

740. Taya siruaneunana
Orang yang tidak berguna

741. Taya tangan pangawasa
Tidak berdaya

742. Teguh pancuh
Kuat atau teguh pendirian

743. Témbong gelor
Suatu tempat (daerah) tampak seperti dekat, tetapi kalau ditempuh sangat jauh

744. Témbong tambagana
Kelihatan sifat aslinya

745. Terusing ratu, rembesing kusumah
Turunan ningrat atau bangsawan

746. Teu asa jeung jiga
Sudah seperti dengan saudara sendiri

747. Teu asup kolem
Tidak termasuk orang yang diperhitungkan; tidak terdaptar dalam kelompok yang penting.

748. Teu asup ka rewah mulud
Tidak diakui keberadaannya, karena kelakuan yang kurang baik

749. Teu aya geuneuk maleukmeuk
Tidak ada perasaan dendam

750. Teu badé gawé
Bekerja asal-asalan sehingga hasil tidak memuaskan.

751. Teu basa-basa acan
Tidak memberi tahu atau tidak berterima kasih.

752. Teu basa teu carita
Tidak ada kabar sama sekali

753. Teu beunang dibuni bau
Tidak perlu disembunyikan, lebih baik berterus terang saja.

754. Teu boga cedo
Tidak punya malu
755. Teu boga pikir rangkepan
Tidak punya rasa curiga atau cemburu

756. Teu boga tulang tonggong
Tidak punya simpanan (harta benda)

757. Teu busik bulu salambar
Tidak ada luka sama sekali pada saat bertarung atau mendapat kecelakaan

758. Teu cai atah-atah acan
Ketika bertamu, tidak disuguhi apa-apa.

759. Teu ditarik teu ditakon
Keberadaan seseorang dalam suatu forum atau lingkungan tidak mendapat perhatian

760. Teu didéngé ku tai ceuli
Tidak mau mendengar nasihat sedikitpun.

761. Teu didingding kelir
Blak-blakan atau berterus terang

762. Teu éléh géléng
Tidak kalah omongan, kepintaran, keterampilan oleh orang lain

763. Teu elok teu embol
Tidak datang sama sekali

764. Teu embut teu ciak
Tidak memberi khabar sama sekali

765. Teu gedag bulu salambar
Tidak merasa takut

766. Teu gugur teu angin
Kejadian yang sangat tiba-tiba, tidak ada tanda-tanda atau sebab-sebab sebelumnya

767. Teu hir teu walahir
Tidak ada tali persaudraan sama sekali

768. Teu inget sacongo buuk
Lupa sama sekali

769. Teu kabasaan-kabasaan acan
Tidak mengucapkan rasa gembira atau pun ucapan terima kasih



770. Teu kaur buluan
Tidak dapat menyimpan rejeki karena selalu ada keperluan yang tidak diduga-duga (mendadak)

771. Teu kakurung ku entik
Tidak termasuk orang yang akan diberi (makanan)

772. Teu kaleungitan peuting
Tidak pernah samalam pun ditinggal suaminya

773. Teu lémék teu nyarék
Tidak berbicara apa-apa

774. Teu mais teu meuleum
Tidak turut campur, tetapi pada saat ada masalah turut dipersalahkan

775. Teu meunang ciatah
Tidak mendapat pembelaan.

776. Teu nalipak manéh
Tidak mempertimbangkan keberadaan diri sendiri

777. Teunggar kalongeun
Sering termangu karena sering dimarahi.

778. Teu ngalarung nu burung,
teu nyésakeun nu édan
Mengumbar nafsu birahi dan tanpa pilih-pilih

779. Teu nginjeum ceuli teu nginjeum mata
Menyaksikan sendiri, bukan berita dari orang lain

780. Teu nyaho di alip bingkeng
Bodoh sekali

781. Teu nyaho di hitut bau
Orang bodoh, tidak mengetahui urusan

782. Teu nyaho di kalér kidul
Linglung

783. Teu nyaho di lauk
Tidak tahu diuntung

784. Teu pindo gawé (damel)
Mengikuti apa yang diperintahkan.

785. Teu puguh alang ujurna
Tidak jelas permasalahannya.

786. Teu puguh monyét hideungna
Tidak jelas permasalahannya.

787. Teu sanak teu kadang
Hidup sendirian tidak memiliki keluarga.

788. Teu tuah teu dosa
Tiba-tiba dimarahi, padahal tidak punya kesalahan.

789. Teu uyahan
Kurang ajar.

790. Tibalik pasangan
Bertukar pasangan hidup.

791. Ti batan kapok anggur gawok
Mendapat pelajaran yang pahit tetapi tetap mengulangi lagi perbuatan yang sama, malah kian menjadi-jadi.

792. Ti batan meunang pala
kalah meunang palu
Daripada mendapat hadiah, malah kena marah.

793. Tiis ceuli hérang mata
Hidup aman tentram.

794. Tiis dingin paripurna
Hidup aman tentram.

795. Tiis leungeun
Jika bercocok tanam, selalu tumbuh subur dan berhasil.

796. Ti kikirik nepi ka jadi anjing
Dari kecil sampai dewasa.

797. Tikoro kotokeun, caréham hayameun
Pagi-pagi harus sudah makan; mudah lapar.

798. Tinggal tulang jeung kulit
Kurus kering.

799. Ti ngongkoak nepi ka ngungkueuk
Sejak kecil sampai dewasa.

800. Ti peuting kapalingan,
ti beurang kasayaban
Selalu lengah.

801. Tipu keling ragaji Inggris
Orang yang melakukan penipuan dengan cara merayu-rayu; memperoleh keuntungan dengan cara menipu

802. Titirah ngadon kanceuh
Pindah ke tempat lain dengan maksud ingin sembuh dari sakit,malah semakin parah.

803. Tisusut tidungdung
Bekerja sekuat tenaga.

804. Trong kohkol morongkol,
dur bedug murungkut
Mendengar panggilan shalat, malah tidur.

805. Tuang jinis
Mentertawakan kelakuan sendiri.

806. Tumpang sirang
Menyimpan sesuatu tidak pada tempatnya.

807. Tumorojog tanpa larapan
Datang tanpa memberi tahu sebelumnya.

808. Tunggal sakocoran.
Masih satu turunan, tidak usah sombong.

809. Tunggul kuris
Bekas luka penyakit borok.

810. Tunggu tutung
Karena kurang sigap atau hati-hati, benda yang dijaganya hilang..

811. Turun ka ranjang
Menikahi adik ipar.

812. Turunan tumenggung sundung, patih arit
Keturunan masyarakat biasa, tapi berperilaku seperti keturunan menak atau bangsawan.

813. Tutung atahan
Masakan yang hangus, tetapi masih mentah.

814. Tuturut buntut
Ikut-ikutan saja, tidak tahu permasalahannya.

815. Tuturut munding
Mengikuti kata orang meskipun tidak tahu permasalahannya; mengikuti apa yang dilakukan orang lain.

816. Tutus langkung, képang halang
Perkataan yang kurang tepat

817. Uang semir
Uang untuk menyuap.

818. Ucing garong
Orang yang suka merampok dan mengganggu perempuan.

819. Ukur pulang modal
Kembali modal, berdagang tidak untung tidak rugi.

820. Ukur ubar puruluk
Obat kampung untuk mengobati sementara.

821. Ulah aya nu didingding kelir.
Jangan ada yang dirahasiahkan atau disembunyikan.

822. Ulah incah balilahan
Harus tetap setia, tidak pindah ke mana-mana.

823. Ulah sambat kaniaya
Jangan suka menghina dan menyakitki orang lain karena suatu saat akan ada yang membalasnya.
diblas atau kena batunya.

824. Ulah tiis-tiis jahé
Harus waspada.

825. Umur gagaduhan, banda sasmpiran.
Usia dan harta benda pada hakikatnya kepunyaan Allah.

826. Umur geus tunggang gunung
Usia seseorang yang sudah tua.

827. Unggah adat
Menjadi sombong karena mendapat jabatan atau mendadak kaya.

828. Unggah balé watangan
Dibawa ke pengadilan atau disidangkan.


829. Urang curug ngebul
Orang kampung yang jauh dari perkotaan.

830. Urang kampung bau lisung,
Cacah rucah atah warah.
Orang kampung yang jauh dari perkotaan, tidak bermoral, dan tidak berpendidikan.

831. Uteuk éncér
Pintar.

832. Uteuk tongo walang taga
Segala sesuatu yang ada di dunia adalah
milik Allah.

833. Watang sinambungan
Masalah orang yang kait-mengkait dan berakibat jelek.

834. Wawuh munding
Mengenal orang hanya sepintas.

835. Weruh sadurung winarah
Serba tahu

836. Weureu seubeuh
Sudah mengenyam harta kekayaan seseorang yang diikutinya.

837. Weweg bendunganana
Kuat dalam memegang aturan agama dan hukum.

838. Wiwirang di kolong catang
Mendapat malu yang sangat besar.